Στην πρώτη από τις τρεις διαλέξεις που κάνει η Mariana Mazzucato προς τιμή του Lionel Robbins στο L.S.E. μιλώντας για τον Adam Smith υπογράμμισε ότι όταν ο Σκωτσέζος αναφέρθηκα στην ελευθερία, ήταν για μία οικονομία ελεύθερη από το «ενοίκο», με την οικονομική έννοια του όρου Rent—της απόδοσης ενός στοιχείου– και όχι στην ελευθερία από το κράτος.

Τα λόγια της δεν θα μπορούσαν να ήταν πιο επίκαιρα, σ’ αυτήν την εποχή της SVB, της Signature Bank και της Silvergate.  Διότι, πέρα από τις διαβεβαιώσεις αρμοδίων και αναρμοδίων ότι τα πάντα είναι υπό έλεγχο και δεν υπάρχει λόγος πανικού, η ιστορία ειδικά της SVB απέδειξε ότι τα πράγματα δεν είναι υπό έλεγχο.

Αν ήταν, η διοίκηση της τράπεζας θα είχε ειδοποιηθεί ότι δεν είχε τις απαραίτητες εγγυήσεις, την υποχρεωτική ελάχιστη ρευστότητα σε σχέση με τα δάνεια, το ύψος του ρίσκου που είχε  αναλάβει, την αντίστοιχη διασπορά ρίσκου. Οι αρμόδιοι θα είχαν ζητήσει εξηγήσεις, καταλογίσει ποινές και επιβάλλει αλλαγές – σε πρακτικές, σε διοίκηση, στην διάρθρωση του χαρτοφυλακίου.  Δεν ήταν  όπως υπό έλεγχο και η τράπεζα «έπεσε».

Τα λόγια έχουν σημασία για τις εντυπώσεις που δημιουργούνται. Για να είμαστε ξεκάθαροι: η τράπεζα δεν σώθηκε. Αν αυτά που λένε οι αρμόδιοι στέκουν, οι μέτοχοι και η διοίκηση έχουν χάσει ότι λεφτά είχαν βάλει. Η τράπεζα δεν έχει αξία. Η θυγατρική της στο Η.Β. αγοράστηκε για…ένα δολάριο.

Το σωσίβιο δόθηκε στους καταθέτες, οι οποίοι ήταν ασφαλισμένοι από τον οργανισμό Federal Deposit Insurance Corporation. Επειδή, όμως, η ασφάλεια καλύπτει τις καταθέσεις μόνο μέχρι το ύψος των $250,000, πολλοί – άτομα αλλά κυρίως εταιρείας της Silicon Valley, χωρίς την επέμβαση του κράτους  θα είχαν χάσει πολλά χρήματα και κατά πάσα πιθανότητα θα είχαν χρεοκοπήσει.

Η κυβέρνηση, λοιπόν, μπήκε στην μέση και κάλυψε όλη την ζημιά που θα μπορούσαν να είχαν διαφορετικά υποστεί  οι καταθέτες. Με αυτήν την έννοια έγινε bail out—όπως είναι ο όρος. Επανάληψη, δηλαδή, του 2008/9.

Ουδείς μπορεί να είναι 100% σίγουρος ότι η ιστορία τελείωσε. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι τραπεζικές μετοχές βυθίστηκαν και μαζί τους παρέσυραν όλα τα χρηματιστήρια. Βέβαια, αύριο, μπορεί να δούμε μία τελείως διαφορετική εικόνα, με τους «ταύρους» στην μέση του δρόμου να ανεβάζουν τις αξίες σε νέα ύψη.

Τίποτα δεν αλλάζει όμως το γεγονός ότι ιδιαίτερα στις ΗΠΑ το τραπεζικό σύστημα από τη μία μεριά αναλαμβάνει υπερβολικά ρίσκα και από την άλλη δεν ελέγχεται. Όπως τα Τέμπη ήταν μία φρίκη σε αναμονή να συμβεί, το ίδιο ακριβώς ισχύει για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα: είναι μία τραγωδία σε αναμονή να συμβεί. Κι αυτήν τη φορά η κρίση που ξεκίνησε με την Lehman Bro. θα είναι σε σύγκριση  μία μικρή θύελλα. Ο τυφώνας που θα έρθει την επόμενη φορά (ή και τώρα ανάλογα με τις εξελίξεις) θα μας σαρώσει.

Διαβάστε επίσης

Γιατί θα όφειλε να μας προβληματίζει η πτώχευση της SVB