Μήνυση κατά 11 διευθυντών της μεγάλης πετρελαϊκής Shell  για τη στρατηγική τους για το κλίμα, κατέθεσαν οι  δικηγόροι της  ClientEarth,  ισχυριζόμενοι ότι η στρατηγική τους είναι ανεπαρκής για την επίτευξη των κλιματικών στόχων και θέτει την εταιρεία σε κίνδυνο καθώς ο κόσμος στρέφεται στην καθαρή ενέργεια.

Οι περιβαλλοντικοί δικηγόροι της ClientEarth, όπως αναφέρει ο Guardian, κατέθεσαν προσωπική μήνυση κατά των 11 διευθυντών στο Ανώτατο Δικαστήριο της Αγγλίας. Είναι η πρώτη περίπτωση στον κόσμο που επιδιώκει να θεωρήσει τους εταιρικούς διευθυντές υπεύθυνους για την αποτυχία να προετοιμάσουν σωστά την εταιρεία τους για την καθαρή μετάβαση στο μηδέν.

Η ClientEarth ζητά από το Aνώτατο Δικαστήριο να διατάξει το διοικητικό συμβούλιο της Shell να υιοθετήσει μια στρατηγική για τη διαχείριση του κλιματικού κινδύνου σύμφωνα με τα καθήκοντά του βάσει του νόμου περί εταιρειών και σε συμμόρφωση με την εντολή του ολλανδικού δικαστηρίου για μεγάλες περικοπές στις εκπομπές. Το ανώτατο δικαστήριο θα αποφασίσει τώρα εάν η αξίωση του ClientEarth θα προχωρήσει.

Το σκεπτικό της αγωγής

Η ClientEarth, αφού απέκτησε λίγες μετοχές στη Shell, υπέβαλε αγωγή βάσει του νόμου περί εταιρειών του Ηνωμένου Βασιλείου την οποία και υποστήριξε ομάδα μεγάλων συνταξιοδοτικών ταμείων και άλλοι θεσμικοί επενδυτές. Όπως υποστηρίζει, η παγκόσμια μετάβαση σε ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα είναι αναπόφευκτη καθώς οι παγκόσμιες κυβερνήσεις ενεργούν κατά της  κλιματικής κρίσης και τονίζει ότι η αποτυχία της Shell να κινηθεί αρκετά γρήγορα απειλεί την επιτυχία της εταιρείας και θα σπαταλήσει τα χρήματα των επενδυτών της σε έργα ορυκτών καυσίμων που δε χρειάζονται.

Η Shell ανακοίνωσε πρόσφατα ετήσια κέρδη ρεκόρ 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων (£33 δις), λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας που προέκυψαν από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Όμως, καθώς οι νομικές συγκρούσεις για το κλίμα αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, η εταιρεία έχει υποστεί μια σειρά από πρόσφατες νομικές και ρυθμιστικές προκλήσεις. Αυτά περιλαμβάνουν μια ολλανδική δικαστική απόφαση για μείωση των εκπομπών από το πετρέλαιο και το φυσικό της αέριο κατά 45% έως το 2030 και την κατηγορία  ότι η Shell επενδύει λιγότερα στην πράσινη ενέργεια από ό,τι λέει.

«Η Shell μπορεί να πραγματοποιεί κέρδη ρεκόρ τώρα, αλλά η εποχή των ορυκτών καυσίμων τελειώνει (the writing is on the wall for fossil fuels long term)», δήλωσε ο δικηγόρος της ClientEarth, Paul Benson.

«Η στροφή προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα δεν είναι απλώς αναπόφευκτη, αλλά συμβαίνει ήδη. Ωστόσο, το διοικητικό συμβούλιο επιμένει σε μια στρατηγική μετάβασης που είναι θεμελιωδώς λανθασμένη, παρά το νομικό καθήκον του διοικητικού συμβουλίου να διαχειρίζεται αυτούς τους κινδύνους.

«Μακροπρόθεσμα, είναι προς το συμφέρον της εταιρείας, των εργαζομένων και των μετόχων της –καθώς και του πλανήτη– η Shell να μειώσει τις εκπομπές της πιο σκληρά και πιο γρήγορα από ό,τι σχεδιάζει επί του παρόντος το διοικητικό συμβούλιο. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας δήλωσε το 2021 ότι κανένα νέο έργο πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν ήταν συμβατό με καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050. «Ο διπλασιασμός [από τη Shell] σε νέα έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν είναι αξιόπιστο σχέδιο – είναι μια συνταγή για ζημιές», ανέφερε ο Paul Benson.

Το Nest, το μεγαλύτερο συνταξιοδοτικό σύστημα στο χώρο εργασίας του Ηνωμένου Βασιλείου με 10 εκατομμύρια μέλη, υποστήριξε την αγωγή. «Οι επενδυτές θέλουν να δουν δράση σύμφωνα με τον κίνδυνο που παρουσιάζει η κλιματική αλλαγή και θα αμφισβητήσουν όσους δεν κάνουν αρκετά για να μεταφέρουν την επιχείρησή τους», δήλωσε ο Mark Fawcett, επικεφαλής επενδύσεων της Nest.

Το London CIV διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία του συνταξιοδοτικού συστήματος τοπικής αυτοδιοίκησης του Λονδίνου και η επικεφαλής των υπεύθυνων επενδύσεών του, Jacqueline Amy Jackson, δήλωσε: «Τις επόμενες δεκαετίες 1 δισεκατομμύριο ζωές και τρισεκατομμύρια λίρες θα κινδυνεύσουν λόγω ενός μόνο ζητήματος: της κλιματικής αλλαγής. Δεν πιστεύουμε ότι το διοικητικό συμβούλιο έχει υιοθετήσει μια λογική ή αποτελεσματική στρατηγική για τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων που επηρεάζουν τη Shell. Κατά την άποψή μας, το διοικητικό συμβούλιο μιας εταιρείας υψηλών εκπομπών έχει καθήκον καταπιστευματικότητας να διαχειρίζεται τον κλιματικό κίνδυνο».

Η ομάδα επενδυτών που υποστήριξε την αγωγή, περιλαμβάνει επίσης το σουηδικό εθνικό συνταξιοδοτικό ταμείο AP3, τη γαλλική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων Sanso IS και τη Danske Bank Asset Management. Ένας εκπρόσωπος της Shell ανέφερε σχετικά: «Δεν αποδεχόμαστε τους ισχυρισμούς του ClientEarth. Οι διευθυντές μας έχουν συμμορφωθεί με τα νομικά τους καθήκοντα και έχουν ενεργήσει ανά πάσα στιγμή προς το συμφέρον της εταιρείας. Πιστεύουμε ότι οι κλιματικοί μας στόχοι ευθυγραμμίζονται με τον πιο φιλόδοξο στόχο [1,5 C] της συμφωνίας του Παρισιού. Οι μέτοχοί μας υποστηρίζουν σθεναρά την πρόοδο που σημειώνουμε στη στρατηγική μας για την ενεργειακή μετάβαση, καθώς το 80% ψήφισε υπέρ αυτής της στρατηγικής στην τελευταία μας Γενική Συνέλευση».

Άλλες νομικές περιπέτειες της Shell για τη μείωση εκπομπών

Τον Μάιο του 2021, το ολλανδικό δικαστήριο διέταξε τη Shell να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα από τα προϊόντα πετρελαίου και φυσικού αερίου της κατά 45% έως το 2030. Η υπόθεση κινήθηκε από τους Friends of the Earth και περισσότερους από 17.000 συνενάγοντες, οι οποίοι υποστήριξαν επιτυχώς ότι η εταιρεία γνώριζε των επικίνδυνων συνεπειών των εκπομπών CO2 για δεκαετίες και ότι οι κλιματικοί στόχοι της δεν προχώρησαν αρκετά. Η Shell ασκεί έφεση κατά της ετυμηγορίας.

Νωρίτερα τον Φεβρουάριο, ένας μη κερδοσκοπικός όμιλος υπέβαλε καταγγελία κατά της Shell στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, ισχυριζόμενη ότι η εταιρεία είχε υπερεκτιμήσει το ποσό που ξοδεύει για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Shell, η οποία έχει την έδρα της στο Λονδίνο, αλλά είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, αρνήθηκε ότι παραπλάνησε τους επενδυτές.

Η εταιρεία αντιμετώπισε επίσης αυτό το μήνα στο Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου 14.000 άτομα από δύο κοινότητες της Νιγηρίας, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η Shell είναι υπεύθυνη για την καταστροφική ρύπανση των πηγών νερού τους. Η Shell είπε ότι δεν φέρει καμία ευθύνη για την απορρόφηση πετρελαίου από τους αγωγούς της από οργανωμένες συμμορίες, η οποία, όπως λέει, προκαλεί πολλές από τις διαρροές, και ότι δεν ευθύνεται για τις ενέργειες της θυγατρικής της στη Νιγηρία.

Η Shell έχει κινηθεί νομικά αυτό το μήνα σε μια προσπάθεια να τερματίσει την κατάληψη της πλατφόρμας πετρελαίου και φυσικού αερίου της από διαδηλωτές της Greenpeace International. Η πλατφόρμα βρίσκεται πλέον στη Μάγχη και μεταφέρεται στη Βόρεια Θάλασσα. Οι διαδηλωτές απαιτούν από την εταιρεία να σταματήσει να επεκτείνει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου σε όλο τον κόσμο και να πληρώσει για την κλιματική καταστροφή που λένε ότι προκαλεί η εταιρεία.