Για τα νέα έργα που αφορούν τη συντήρηση του σιδηρόδρομου σε όλη την Ελλάδα και τις ΒΙΠΕ, αναφέρεται σε συνέντευξη που παραχώρησε στο mononews ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΕ , Σπύρος Πατέρας.

Αναλυτικότερα τον Μάρτιο αναμένεται να τρέξει ο πρώτος διαγωνισμός αξίας 300 εκατ. ευρώ για τη συντήρηση του σιδηρόδρομου στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ προχωρούν οι διαδικασίες για την αναβίωση του δικτύου στην Πελοπόννησο, και την ίδια στιγμή ωριμάζει και το project της σύνδεσης των ΒΙΠΕ.

1

Σε τι στάδιο βρίσκονται οι διαγωνισμοί για τη συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου σε όλη την Ελλάδα;

Αυτή τη στιγμή γίνεται μία προσπάθεια να υπάρξει ένας οργανωμένος σχεδιασμός για τα επόμενα χρόνια, ο οποίος έχει δύο σκέλη.

Το πρώτο αφορά τα έργα μέσω ΣΔΙΤ για μεγάλες συμβάσεις τόσο σε προϋπολογισμό, όσο και σε τεχνικό αντικείμενο, έτσι ώστε ο ανάδοχος να έχει ένα ενιαίο έργο που θα έχει μία συνέχεια. Δε θέλουμε να τελειώνουν τα έργα σε διαφορετικό χρόνο μεταξύ τους, ώστε να υπάρχουν τεχνικές και χρονικές ασυμβατότητες, αλλά να έχουν κατά το δυνατόν ενιαίο και δομημένο σχεδιασμό.

Ήδη «τρέχει» ένα έργο και αυτό είναι η ανάταξη του δικτύου στη Bόρεια Ελλάδα και η σχετική έγκριση του έργου, προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ και διάρκειας 20 ετών. To έργο βρίσκεται ήδη στην αρμόδια διυπουργική επιτροπή υπό έγκριση και συγχρηματοδοτείται σε ένα ποσοστό από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Σε δεύτερο χρόνο θα «τρέξουν» οι διαγωνισμοί για τους άξονες της Νοτίου Ελλάδας (Αεροδρόμιο – Ρίο) και τον κεντρικό άξονα που συνδέει την Αθήνα με τα διευρωπαϊκά σύνορα, προκειμένου να ολοκληρωθούν προηγουμένως οι εν εξελίξει εργολαβίες στους άξονες αυτούς και να μην υπάρχει διάχυση της συμβατικής ευθύνης των αναδόχων.

Στόχος μας είναι να γίνουν και αυτά τα έργα μέσω ΣΔΙΤ, αλλά παραμένει το ερωτηματικό για τη χρηματοδότησή τους, καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης έχει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, τα οποία γίνονται πλέον αρκετά περιοριστικά για να συμμετέχει στη χρηματοδότησή τους.

Ωστόσο, επειδή οι παραπάνω διαγωνισμοί αφορούν σε ένα μεσοπρόθεσμο πλάνο ανάταξης του δικτύου, καθώς θα χρειαστεί να περάσει τουλάχιστον ένα έτος για την επιλογή των αναδόχων και την υπογραφή των συμβάσεων, ο Οργανισμός προωθεί ήδη διαγωνισμούς για μικρότερες και αναγκαίες συντηρήσεις στα επιμέρους τμήματα γραμμής του δικτύου.

Πρόκειται για το δεύτερο σκέλος της ανάταξης του σιδηροδρομικού δικτύου, ο οποίος θα χρηματοδοτείται από τους πόρους του Οργανισμού και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (νυν ΕΠΑ).

Αξίζει να σημειωθεί πως στα μικρότερα έργα που θα δημοπρατήσουμε στο επόμενο διάστημα μας βοηθάει και το γεγονός ότι στα τέλη του περασμένου έτους αυξήθηκε σημαντικά η κρατική χρηματοδότηση προς τον ΟΣΕ, καθώς ο μέχρι τώρα προϋπολογισμός δε μας έδινε τη δυνατότητα να καλύψουμε ταυτόχρονα και στον επιθυμητό βαθμό τα λειτουργικά έξοδα του Οργανισμού και τις δαπάνες συντήρησης του δικτύου.

Πρόσφατα ξεκίνησαν οι προσπάθειες για την αναβίωση του σιδηρόδρομου στην Πελοπόννησο. Ποια βήματα έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση;

Η ανάταξη της γραμμής της Πελοποννήσου είναι ένα έργο που απασχολεί πάρα πολύ τόσο εμάς, όσο και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Αυτή την περίοδο εργαζόμαστε εντατικά για την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση δύο έργων. Για αυτό το λόγο αυτή την περίοδο ετοιμάζονται τεύχη διαγωνισμού για το σύμβουλο που θα αναλάβει μία εμπεριστατωμένη μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του μεγάλου έργου.

Τα δύο επιμέρους έργα του πελοποννησιακού δικτύου για τα οποία είναι ήδη πιο προωθημένα και ολοκληρώνεται η προσπάθεια διασφάλισης πόρων για τη δημοπράτησή τους, είναι το Κόρινθος – Άργος – Ναύπλιο, και η σύνδεση της Κάτω Αχαΐας με τον Πύργο.

Αυτά είναι τα έργα προτεραιότητας γιατί έχουν ωριμότητα, αλλά προχωράμε ταυτόχρονα με τον ευρύτερο σχεδιασμό του λεγόμενο άξονα V, ο οποίος συνδέει την Κόρινθο μέσω Τριπόλεως με την Καλαμάτα και ανεβαίνει στον Πύργο για να καταλήξει στην Πάτρα, γιατί οι παρεμβάσεις στο δίκτυο πρέπει να έχουν πάντα μία συνοχή και να μην είναι αποσπασματικές.

Το δίκτυο της Πελοποννήσου παραμένει ανενεργό εδώ και πολλά χρόνια και επομένως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σημαντικά θέματα σε επίπεδο αποφάσεων, όπως ο προαστιακός, τουριστικός και εμπορευματικός του χαρακτήρας, το είδος της γραμμής και το τροχαίο υλικό, καθώς και οι προβλέψεις για τη σύνδεση με τις σημαντικές περιοχές ενδιαφέροντος της Πελοποννήσου. Αναφέρομαι στις περιοχές ειδικού ιστορικού, πολιτισμικού και επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους, οινοποιίες, ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις ορεινού και παραθαλάσσιου τουρισμού κλπ.

Υπάρχει ανταπόκριση για σχέδιο της διασύνδεσης των ΒΙΠΕ; Πότε θα δούμε τους πρώτους διαγωνισμούς;

Το project για τη σύνδεση των ΒΙΠΕ με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο μας ενδιαφέρει πάρα πολύ, καθώς αφορά την ανάπτυξη του τομέα των εμπορευματικών μεταφορών, ενώ από την άλλη οι ΒΙΠΕ θα ενισχυθούν μέσω της σύνδεσής τους με τον σιδηρόδρομο.

Με το μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη το Νοέμβριο του 2021, μεταξύ ΟΣΕ και ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, η οποία διαχειρίζεται 25 ΒΙΠΕ σε όλη την Ελλάδα, μπαίνουν τα ζητήματα σε μια σειρά.

Πλέον ενεργοποιούμε έναν εξειδικευμένο Σύμβουλο σε θέματα εμπορικής αξιοποίησης και logistics, που θα αξιολογήσει τα επιμέρους δεδομένα των ΒΙΠΕ και του σιδηρόδρομου. Στη συνέχεια, θα εξετάσει τις προϋποθέσεις, αλλά και τη δυναμική σύνδεσης της κάθε ΒΙΠΕ με το δίκτυο, και θα προτεραιοποιήσει κάποιες ΒΙΠΕ έναντι άλλων.

Έπειτα θα εξεταστούν και θα μελετηθούν οι τεχνικές απαιτήσεις αυτών των συνδέσεων, για θα δούμε τι κατασκευαστικά έργα χρειάζονται για να συνδεθεί η κάθε ΒΙΠΕ με το δίκτυο και να διασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι. Στόχος φυσικά είναι να μεγιστοποιηθεί η χρήση του δικτύου, ως προς την ενίσχυση της εμπορευματικής μεταφορικής δυναμικής των λιμένων με τα ευρωπαϊκά σύνορα μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου.

Η αξιολόγηση και η κατηγοριοποίηση, θεωρώ, πως θα έχει ολοκληρωθεί εντός του 2023 και θα μπορέσουμε από το 2024 να προκηρύξουμε τους σχετικούς διαγωνισμούς.

Να σας πω επίσης πως είναι ήδη σε προωθημένο στάδιο η μελέτη διασύνδεσης της ΒΙΠΕ Κιλκίς με το σιδηρόδρομο και ο διαγωνισμός υλοποίησης βρίσκεται προ των πυλών. Επίσης, βρίσκεται σε εξέλιξη μελέτη για τη σύνδεση των τριών σημαντικών ΒΙΠΕ της Μαγνησίας με το δίκτυο.

Η ευρύτερη δράση είναι ένα σημαντικό έργο το οποίο ενδιαφέρει τις ίδιες τις ΒΙΠΕ, οι οποίες μας εκδηλώνουν συστηματικά το ενδιαφέρον τους για διασύνδεση, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις προτίθενται να συνχρηματοδοτήσουν τα έργα.

Μπορεί ο σιδηρόδρομος να γίνει πιο δημοφιλής στην Ελλάδα; Ποια στοιχήματα πρέπει να κερδίσει;

Το στοίχημα είναι να δώσουμε στην ελληνική κοινωνία την αίσθηση της ακρίβειας και της αξιοπιστίας στις μεταφορές, της να ξέρει δηλαδή ο επιβάτης ότι θα φύγει και θα φτάσει σε συγκεκριμένη ώρα και ότι αν αλλάξει κάτι θα ενημερωθεί.

Αυτά είναι τα κριτήρια με τα οποία θεωρώ πως θα προσελκύσουμε περισσότερο κόσμο στο σιδηρόδρομο και όχι απαραιτήτως εάν για παράδειγμα σε μια διαδρομή τεσσάρων ωρών «γλιτώσουμε» δεκαπέντε λεπτά στο συνολικό χρόνο. Σίγουρα η ταχύτητα είναι ένα βασικό κριτήριο επιλογής του μέσου, αλλά στην παρούσα φάση δίνουμε τη μάχη της αξιοπιστίας γιατί ο σιδηρόδρομος στην Ελλάδα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να κατακτήσει τα βασικά που θα τον κάνουν ελκυστικό.

Ούτως ή άλλως πρόκειται για ένα μέσο το οποίο είναι πιο οικονομικό και πιο φιλικό προς το περιβάλλον συγκριτικά με το αυτοκίνητο και το αεροπλάνο, άρα έχει ήδη δύο σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα στη διαδρομή για την επίτευξη των στόχων του.