Η Ευρωπαϊκή Ένωση συζητά πώς θα ενισχύσει την οικονομική της δύναμη για να αντιμετωπίσει το πακέτο πράσινων επιδοτήσεων των ΗΠΑ ύψους 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων και να αντιμετωπίσει δαπανηρές προκλήσεις όπως ο απεξαρτισμός από τη ρωσική ενέργεια και η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, σημείωνει το Bloomberg.

Οι επιλογές κυμαίνονται από την απλή αναδιάταξη των υφιστάμενων κεφαλαίων και την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων έως τον πρόσθετο κοινό δανεισμό για τη δημιουργία νέων εργαλείων και την αναπλήρωση του κοινού προϋπολογισμού της.

Ωστόσο, οι εκκλήσεις για περισσότερα χρήματα έχουν αναζωπυρώσει παλιές διαιρέσεις μεταξύ των βόρειων και των νότιων κρατών μελών, με την ΕΕ να βρίσκεται ακόμη μόνο στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του πρωτοφανούς ταμείου ανάκαμψης από την πανδημία ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ (869 δισεκατομμυρίων δολαρίων).

Γιατί υπάρχει χρηματοδοτικό κενό;

Οι 27 χώρες του μπλοκ συμφώνησαν το 2020 σε έναν προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027 ύψους περίπου 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος περιλάμβανε ένα ταμείο για την αντιμετώπιση της πανδημίας που χρηματοδοτείται μέσω κοινού δανεισμού.

Παρά αυτό το ποσό ρεκόρ, οι τεράστιοι πόροι που προσφέρονται στις εταιρείες και τους καταναλωτές στο πλαίσιο του νόμου των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού έχουν προκαλέσει φόβους στην ΕΕ ότι τα δικά της οικονομικά κίνητρα δεν είναι αρκετά ισχυρά για να σταματήσουν τις επενδύσεις και τις θέσεις εργασίας να διασχίζουν τον Ατλαντικό.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ανάγκασε την ΕΕ να αναζητήσει πόρους για να στηρίξει το Κίεβο και να τερματίσει την εξάρτηση από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Για ορισμένους, η θωράκιση ευάλωτων οικογενειών και επιχειρήσεων από την ενεργειακή κρίση δικαιολογούσε επίσης μια κοινή δημοσιονομική αντίδραση.

Επιπλέον, η ΕΕ δεσμεύτηκε να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, θα μπορούσε να κοστίσει τουλάχιστον 350 δισεκατομμύρια δολάρια.

Πρόκειται για μια νέα συζήτηση;

Τα θεσμικά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών που επωφελούνται περισσότερο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως στην Ανατολική Ευρώπη, έχουν παραδοσιακά υπερασπιστεί μεγαλύτερη δύναμη δαπανών για το μπλοκ.

Ορισμένες πρωτεύουσες ζητούν εδώ και χρόνια κοινά δημοσιονομικά μέσα για την ενίσχυση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης.

Οι μακροχρόνιες συζητήσεις με πρωτοβουλία της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας με στόχο τη σφυρηλάτηση ενός προϋπολογισμού της ευρωζώνης κατέληξαν μόνο σε μια αποδυναμωμένη έκδοση στο τέλος του 2019. Οι δημοσιονομικά συντηρητικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Κάτω Χωρών, της Φινλανδίας και της Αυστρίας, ήταν απρόθυμες να συμφωνήσουν σε νέα εργαλεία που εμβαθύνουν μια ένωση μεταφορών και αμοιβαιοποιούν τους κινδύνους.

Η διαίρεση αυτή επανήλθε στην επιφάνεια καθώς η ΕΕ συζητούσε την αντίδρασή της στην πανδημία του Κόβιντ, αλλά το μέγεθος του οικονομικού της αντίκτυπου – και κυρίως η υποστήριξη της Γερμανίας για ένα ταμείο ανάκαμψης – οδήγησε τελικά στη δημιουργία του νέου κονδυλίου των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Ποια μέσα εξετάζονται;

Η πλειονότητα των κρατών μελών θέλει να επικεντρωθεί στα υφιστάμενα εργαλεία, με πιθανές αλλαγές για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στο ταμείο για την πανδημία.

 Ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι ζητούν έναν νέο γύρο κοινού δανεισμού για την προσφορά φθηνών δανείων στα κράτη μέλη που τα χρειάζονται, παρόμοια με τον μηχανισμό SURE που δημιουργήθηκε για την προστασία των θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια του Covid.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Oύρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε μεσοπρόθεσμα ένα “ταμείο κυριαρχίας” για τη διοχέτευση περισσότερων επενδύσεων σε προηγμένες τεχνολογίες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα.

Τι πιστεύουν τα κράτη – μέλη;

Χώρες όπως η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, η Φινλανδία και η Δανία είναι κατά των νέων χρηματοδοτικών μέσων, δεδομένου ότι τα υφιστάμενα δεν έχουν χρησιμοποιηθεί πλήρως, σύμφωνα με τους ανθρώπους, οι οποίοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας επειδή οι συζητήσεις είναι ιδιωτικές.

Η Γαλλία σε πρόσφατο έγγραφό της ζητούσε να δημιουργηθεί ένα μέσο παρόμοιο με το SURE, ενώ η Ιταλία είναι ο πιο ηχηρός υποστηρικτής ενός νέου δημοσιονομικού εργαλείου της ΕΕ, είπαν.

Η Ισπανία, η οποία παραδοσιακά υποστηρίζει κοινές δημοσιονομικές απαντήσεις, εστιάζει στην εφαρμογή των ταμείων ανάκαμψης. Η Μαδρίτη δεν υποστηρίζει ένα ταμείο κυριαρχίας, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.

Ποιο είναι το πιο πιθανό σενάριο;

Διαφαίνεται συναίνεση για τη διευκόλυνση της χρήσης των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων βραχυπρόθεσμα, συμπεριλαμβανομένου του ταμείου για την πανδημία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει περαιτέρω ευελιξία ή αναδιάταξη ορισμένων προτεραιοτήτων, δήλωσαν διπλωμάτες και αξιωματούχοι.

Νέα μέσα, συμπεριλαμβανομένου του “ταμείου κυριαρχίας”, θα έρθουν μεσοπρόθεσμα και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότησή του. Μια επιλογή που εξετάζεται είναι να αυξηθεί η δύναμη πυρός της τράπεζας, αλλά αυτό θα απαιτούσε πιθανότατα πρόσθετες εγγυήσεις.

Τα κράτη μέλη θα επανεκτιμήσουν τον προϋπολογισμό 2021-2027 στα μέσα του 2023. Οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεισφέρουν περισσότερο στο λεγόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι της ΕΕ.

Οι πιθανότητες για νέα μέσα που θα χρηματοδοτηθούν με κοινό δανεισμό φαίνονται μικρές σε αυτό το στάδιο, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Ωστόσο, το μπλοκ θα χρειαστεί πιθανότατα να στραφεί στις αγορές για να χρηματοδοτήσει την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας και η συζήτηση αυτή αναμένεται να αποκτήσει μεγαλύτερη απήχηση κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Διαβάστε επίσης

Επίθεση στην Ιερουσαλήμ: Επικοινωνία Μπάιντεν με Νετανιάχου για στήριξη των ΗΠΑ