Το πλαφόν στο πετρέλαιο δεν θα πλήξει την χρηματοδότηση της πολεμικής μηχανής του Πούτιν

Το πλαφόν στις τιμές των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου που υιοθέτησε το G7 δεν είναι αρκετά χαμηλό για να μειώσει τα έσοδα του Κρεμλίνου το επόμενο έτος και οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν, ότι ακόμη κι αν οδηγήσει σε πτώση της παραγωγής αργού, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ακόμα πολλά μετρητά για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο, τουλάχιστον προς το παρόν.

Στα 60 δολάρια το βαρέλι, «το ανώτατο όριο τιμής φαίνεται πολύ γενναιόδωρο», δήλωσε η οικονομολόγος της Renaissance Capital, Sofya Donets. «Είναι κοντά σε αυτό που προεξόφλησε η αγορά για το 2023 και στο επίπεδο που προτείνεται στον προϋπολογισμό της Ρωσίας».

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έκαναν επί μήνες διαπραγματεύσεις για το ύψος του πλαφόν έχοντας στόχο να πλήξουν την πολεμική μηχανή του Πούτιν.

Στην πραγματικότητα, ο σχεδιασμός του πλαφόν ήταν τέτοιος ώστε το όριο τιμής να μην είναι τόσο χαμηλό ώστε να οδηγήσει το Κρεμλίνο σε σημαντική μείωση της παραγωγής, καθώς κάτι τέτοιο θα κινδύνευε να αυξήσει τις τιμές του πετρελαίου παγκοσμίως.

Η Ρωσία μέχρι στιγμής δεν έχει δώσει την απάντησή της, αλλά αξιωματούχοι λένε ότι σχεδιάζουν να συνεχίσουν να στρέφουν τις ροές πετρελαίου σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, που δεν έχουν υπογράψει επίσημα το πλαφόν.

Ακόμη και χωρίς το πλαφόν, το Κρεμλίνο περίμενε μείωση σχεδόν 25% στα φορολογικά έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο καθώς η παραγωγή και ορισμένες τιμές υποχωρούν. Όμως, ακόμη και με την αύξηση των δαπανών για τον πόλεμο, η Ρωσία μπόρεσε να καλύψει εύκολα το δημοσιονομικό της έλλειμμα, αξιοποιώντας το ταμείο εθνικού πλούτου της και μέσω δανεισμού από την τοπική αγορά ομολόγων, όπου οι κυρώσεις αφήνουν στους επενδυτές λίγες εναλλακτικές λύσεις.

Μια μείωση 10 δολαρίων στην τιμή του πετρελαίου από τα 70 δολάρια το βαρέλι που έχει προβλεφθεί στο προϋπολογισμό, μπορεί να μειώσει επιπλέον 1 τρισεκατομμύριο ρούβλια (16 δισεκατομμύρια δολάρια) στα έσοδα, σύμφωνα με την Olga Belenkaya, οικονομολόγο της Finam. Στην πραγματικότητα, η διαφορά είναι μικρότερη, καθώς η τιμή στον προϋπολογισμό περιλαμβάνει κόστη όπως τα ναύλα και η ασφάλιση, τα οποία δεν υπολογίζονται στο πλαφόν.

«Το ευρύτερο έλλειμμα θα χρηματοδοτηθεί είτε μέσω υψηλότερου δανεισμού είτε μέσω αυξημένων δαπανών από το επενδυτικό ταμείο», επισημαίνει η Belenkaya.

Το αδύναμο ρούβλι

Στην πραγματικότητα, εάν το πλαφόν μειώσει τα έσοδα από τις εξαγωγές το επόμενο έτος, αυτό θα μπορούσε να αποδυναμώσει το ρούβλι το 2023, δίνοντας επιπλέον ώθηση στον προϋπολογισμό, εξήγησε. Επειδή οι φόροι από την ενέργεια έρχονται κυρίως σε δολάρια και ευρώ, η αξία τους σε ρούβλια -που είναι αυτό που έχει σημασία για το Κρεμλίνο- αυξάνεται όταν το ρωσικό νόμισμα υποχωρεί.

Η τρέχουσα πρόβλεψη της κυβέρνησης κάνει λόγο για μείωση σχεδόν 9% της παραγωγής πετρελαίου το επόμενο έτος, που θα κοστίσει περίπου 1 τρισεκατομμύριο ρούβλια έως 1,4 τρισεκατομμύρια ρούβλια σε χαμένα έσοδα, σύμφωνα με το Bloomberg Economics. Οι χαμηλότερες τιμές που υπαγορεύονται από τις κυρώσεις και άλλους περιορισμούς στις εξαγωγές μπορεί να μειώσουν άλλα 500 δισεκατομμύρια ρούβλια τα έσοδα του Κρεμλίνου.

«Συνολικά, ο προϋπολογισμός θα αντιμετωπίσει έλλειμμα εσόδων περίπου στο 1% του ΑΕΠ. Πιστεύουμε ότι τα χαμηλότερα έσοδα θα πιέσουν την κυβέρνηση σε δημοσιονομική λιτότητα, εάν θέλει να διατηρήσει σταθερό τον πληθωρισμό και το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Αυτό θα οδηγούσε σε βαθύτερη μείωση του ΑΕΠ, κατά 3%», λέει στο Bloomberg ο Ρώσος οικονομολόγος Alexander Isakov.

Η Ρωσία μπήκε στον πόλεμο με ισχυρά οικονομικά. Ωστόσο, το έλλειμμα φέτος αναμένεται να φτάσει το 3,7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, το μεγαλύτερο από την κορύφωση της πανδημίας του Covid το 2020, καθώς τα έσοδα μειώνονται και οι δαπάνες αυξάνονται για την πολεμική προσπάθεια.

Το Κρεμλίνο επέβαλε στην Gazprom μια εφάπαξ αύξηση του φόρου για να αντισταθμίσει τη μείωση των εσόδων φέτος, καθώς ο γίγαντας του φυσικού αερίου επωφελήθηκε από την άνοδο των τιμών, ακόμη και όταν ο όγκος των εξαγωγών μειώθηκε εν μέσω του πολέμου. Όμως ο τομέας του πετρελαίου παραμένει η μεγαλύτερη πηγή εσόδων.

Ωστόσο, ο Oleg Vyugin, πρώην ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, προειδοποιεί ότι η δημοσιονομική πίεση θα αυξηθεί.

«Το κύριο πρόβλημα του προϋπολογισμού της Ρωσίας είναι ότι θέλουν να ξοδέψουν πολύ περισσότερα από όσα πραγματικά μπορούν να αντέξουν οικονομικά», είπε. «Το γεγονός ότι πρέπει να αξιοποιήσουν το ταμείο περιουσίας για να καλύψουν το έλλειμμα είναι ένα σαφές σημάδι ότι τα προβλήματα αρχίζουν».

Διαβάστε ακόμη:

Πούτιν: Αυξάνεται ο κίνδυνος πυρηνικού πολέμου αλλά δεν τρελαθήκαμε

Πούτιν: «Η Ρωσία θα αγωνιστεί για την υπεράσπιση των συμφερόντων της»