Παρά τα χαμόγελα που έφεραν στο οικονομικό επιτελείο τα χθεσινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την ανάπτυξη του γ’ τριμήνου κατά 2,8% σε σχέση με πέρυσι, φαίνεται πως παραμένει ο έντονος προβληματισμός για τη δημιουργία ενός νέου δημοσιονομικού χώρου.

Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

1

Το πρωτογενές πλεόνασμα το 2023 που έχει τοποθετηθεί στον προϋπολογισμό στο 0,7% δεν δημιουργεί νέο δημοσιονομικό χώρο.

Συνεπώς για το ερχόμενο έτος δεν θα υπάρξουν επιπλέον χρήματα για νέα μέτρα στήριξης πέρα από αυτά που έχουν προϋπολογιστεί.

Εκεί που ποντάρει πλέον το οικονομικό επιτελείο είναι στη μεγαλύτερη ανάπτυξη που μπορεί να σημειωθεί το τρέχον έτος.

Με άλλα λόγια να κρατήσει από φέτος δημοσιονομικές «δυνάμεις» για νέες παρεμβάσεις το 2023.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο εννεάμηνο η ανάπτυξη φτάνει το 5,9%, όταν για το σύνολο του έτους έχει υπολογιστεί αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,6%.

Αυτομάτως, θεωρητικά, αν η οικονομία δεν περάσει σε επιβράδυνση το τελευταίο τρίμηνο του έτους, θα υπάρχει μεγαλύτερη ανάπτυξη από το αναμενόμενο, δηλαδή μπορεί να μπουν περισσότερα χρήματα στα κρατικά ταμεία.

Όμως, σημείο – κλειδί φαίνεται πως αποτελεί το σχόλιο της ΕΛΣΤΑΤ: «το ΑΕΠ για το 3ο τρίμηνο του 2022 επηρεάστηκε ανασταλτικά από το σημαντικά αυξημένο επίπεδο των επιδοτήσεων επί των προϊόντων που αφορούν στην ενέργεια, αντισταθμίζοντας σε μεγάλο βαθμό την αύξηση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας».

Αυτός είναι άλλωστε, ο μεγάλος «πονοκέφαλος» του οικονομικού επιτελείου, την ώρα που οι τιμές στο ηλεκτρικό ρεύμα κινούνται και πάλι σε δυσθεώρητα επίπεδα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει για μια ακόμα φορά, να συνεισφέρει στις επιδοτήσεις για το ρεύμα ο κρατικός προϋπολογισμός, κάτι που θα «ροκανίσει» ή θα μηδενίσει το όποιο όφελος από την υψηλότερη ανάπτυξη.

Ήδη, για την Ελλάδα ο μέσος όρος της χονδρεμπορικής τιμής στο ρεύμα αγγίζει τα 340 ευρώ η μεγαβατώρα, καθώς οι επιδοτήσεις του επόμενου μήνα θα είναι υψηλές.

Ο σχεδιασμός για νέα μέτρα στήριξης

Τις επόμενες ημέρες το Υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να εκταμιεύσει αρκετά εκατομμύρια ευρώ για δυο μέτρα που έχει ανακοινώσει: το ενισχυμένο επίδομα θέρμανσης, αλλά και την επιταγή ακρίβειας στους ευάλωτους.

Ωστόσο, το σκεπτικό που επικρατεί στην κυβέρνηση αναφέρει πως κατά την επόμενη χρονιά κατά την οποία θα στηθούν κάλπες, θα πρέπει να δοθούν νέα μέτρα στήριξης κυρίως στους ευάλωτους πολίτες, καθώς πέραν από τα δημοσκοπικά ευρήματα, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή κρίση και η αύξηση του πληθωρισμού που διατηρείται σε υψηλά επίπεδα.

Στο συρτάρι του οικονομικού επιτελείου βρίσκονται διαφορετικά σενάρια για νέες παρεμβάσεις, εφόσον όμως, βρεθούν τα απαραίτητα κονδύλια, όπως είναι:

Μια νέα επιταγή ακρίβειας με τη μορφή «food pass». Πρόκειται για μια σκέψη που έχει εξεταστεί από τον περασμένο Αύγουστο και θα λειτουργεί ως «ανάχωμα» στις ανατιμήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Θα μπορεί να λειτουργήσει όπως το «fuel Pass», δηλαδή αν κάποιος χρησιμοποιήσει το επίδομα για την αγορά τροφίμων θα λάβει υψηλότερη επιδότηση.

Μια νέα παρέμβαση για τις τιμές των καυσίμων, που διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα. Παρά τα «σκαμπεναβάσματα» των διεθνών τιμών του πετρελαίου η μέση τιμή της βενζίνης κινείται οριακά στα 2 ευρώ το λίτρο, ωστόσο έχει υποχωρήσει το diesel κίνησης με τη μέση πανελλαδική τιμή να είναι λίγο κάτω από τα 1,9 ευρώ το λίτρο. Σε περίπτωση που οι τιμές «ξεφύγουν» και πάλι, εκτιμάται ότι θα μπορεί να επανέλθει ένα μέτρο στήριξης, ωστόσο η σκέψη για επαναφορά του επιδόματος στο diesel απευθείας στην αντλία «κολλά» στη νέα σύσταση του Eurogroup και της Κομισιόν, ότι στο εξής θα πρέπει να μπει τέλος στα οριζόντια μέτρα στήριξης και να είναι στοχευμένα μόνο στους ευάλωτους.

Στο τραπέζι όμως, βρίσκεται και ένα πιο «θαρραλέο» σενάριο: να υπάρξει μια «επιταγή ακρίβειας» μόνο για ευάλωτους, με αυστηρά οικονομικά και περιουσιακά κριτήρια, η οποία θα είναι στην πράξη ένα μηνιαίο και όχι εφάπαξ voucher. Θα πρόκειται δηλαδή, για ένα συγκεκριμένο ποσό που θα λαμβάνουν όσοι έχουν ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα για να αντιμετωπίσουν τις πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες αναμένεται να διατηρηθούν για όλο το 2023.

Πού θα βρεθούν τα χρήματα

Το μεγάλο ερώτημα όμως, είναι που θα βρεθούν τα χρήματα για να χρηματοδοτήσουν νέες παρεμβάσεις εντός του 2023.

Αρχικά, έχει προϋπολογιστεί ένα έκτακτο αποθεματικό 1 δις ευρώ. Πέραν αυτού, το κράτος θα εισπράξει στο τέλος του έτους και τα υπερέσοδα των παρόχων μετά τη φορολόγησή τους με συντελεστή 90%.

Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, μετά την ανακοίνωση των μέτρων στήριξης από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ στις αρχές Σεπτεμβρίου, έχει δημιουργηθεί νέος δημοσιονομικός χώρος, ο οποίος δεν έχει αξιοποιηθεί.

Αυτά τα ποσά θα προστεθούν στον «κουμπαρά» των μέτρων του 2023, προκειμένου να έρθουν κάποιες από τις παραπάνω παρεμβάσεις που βρίσκονται αυτή την ώρα στο τραπέζι του Υπουργείου Οικονομικών.

Διαβάστε επίσης

Σταϊκούρας: Η ανάπτυξη γ’ τριμήνου δείχνει την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας

Στη Ν.Υόρκη ο Χρ.Σταϊκούρας για το ετήσιο Επενδυτικό Συνέδριο της Capital Link