Ρόναλντ Λόντερ. Κληρονόμος μιας αυτοκρατορίας και μέγας συλλέκτης ανοίγει το «σπίτι» του

Η μητέρα του ίδρυσε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες καλλυντικών στον κόσμο, μια αυτοκρατορία αφιερωμένη στο βωμό της ομορφιάς για τις γυναίκες όλου του πλανήτη. Κι ίδιος, μεγαλώνοντας μέσα σ΄ένα τέτοιο περιβάλλον, πέρα από την δραστήρια ενασχόλησή του με την οικογενειακή επιχείρηση αναδείχθηκε σε σπουδαίο συλλέκτη έργων τέχνης με δικό του μουσείο!

Πρόκειται για τον Ρόναλντ Λόντερ, έναν από τους δύο γιους (Λέοναρντ Λόντερ ο δεύτερος) της διάσημης Εστέ Λόντερ, την μοναδικής γυναίκας, που είχε συμπεριλάβει το περιοδικό Time το 1998 στις 20 σημαντικότερες επιχειρηματικές ιδιοφυΐες του 20ου αιώνα, καθώς η φίρμα που δημιούργησε εκ του μηδενός έχει απήχηση σήμερα σε πάνω από 150 περιοχές του κόσμου.

Με καθαρή περιουσία 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με το Forbes του Σεπτεμβρίου 2022 ο Ρόναλντ Λόντερ ακολουθώντας τα χνάρια της μητέρας του, που είχε ταχθεί στην υπηρεσία της ομορφιάς και της ποιότητας συλλέγει τέχνη, εδώ και 65 χρόνια, από νεαρή ηλικία δηλαδή, έχοντας δημιουργήσει σήμερα ένα σύνολο από σπάνια έργα. Στη δική του συλλογή βρίσκεται άλλωστε, το περίφημο «Πορτρέτο της Αντέλε Μπλοχ-Μπάουερ Ι» του Γκούσταβ Κλιμτ, «Η Μόνα Λίζα μας», όπως το αποκαλεί ο ίδιος, που το είχε αγοράσει το 2006 για 135 εκατομμύρια δολάρια, με την υψηλότερη τιμή για πίνακα εκείνη την εποχή.

Είκοσι χρόνια συμπλήρωσε φέτος το ιδιωτικό του μουσείο, με την ονομασία Neue Galerie New York, που βρίσκεται σε ένα πολυτελές αρχοντικό της Πέμπτης Λεωφόρου, σε μερικά τετράγωνα απόσταση από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης Νέας Υόρκης.

Και η επέτειος γιορτάζεται με μία μεγάλη έκθεση, που περιλαμβάνει περίπου 500 έργα από τα 4.000 και πλέον της συλλογής του, πολλά από τα οποία δεν έχουν εκτεθεί ποτέ ως τώρα στο κοινό.

Με μία ακόμη ιδιαιτερότητα: Τα έργα επιλέχθηκαν από τον ίδιο τον συλλέκτη και τοποθετήθηκαν στις αίθουσες του μουσείου, με τρόπο αντίστοιχο εκείνου, με τον οποίο εκτίθενται στο σπίτι του. Και όπως λέει ο αμερικανικός Τύπος οι επισκέπτες της έκθεσης είναι σαν να έχουν προσκληθεί στο σπίτι του δισεκατομμυριούχου.

Η ελληνίδα θεά

Πώς είναι όμως, να ζεις ανάμεσα σε αριστουργήματα; Για τους περισσότερους η απάντηση υπάρχει μόνο στη σφαίρα της φαντασίας.

Για τον εβραϊκής καταγωγής αμερικανό επιχειρηματία και επίσης φιλάνθρωπο και πολιτικό ακτιβιστή Ρόναλντ Λόντερ ωστόσο, δεν είναι παρά μια καθημερινότητα.

Με πλήρη επίγνωση όμως, του «πλούτου» που κατέχει και απολαμβάνοντάς τον όπως του αξίζει.

Για παράδειγμα σταθερή «συντροφιά» στο γραφείο του είναι ένα έξοχο, μαρμάρινο κεφάλι ελληνικής θεότητας, έργο του 2ου π.Χ. αιώνα.

Και στα σαλόνια του μεσαιωνικές πανοπλίες και αντίστοιχης εποχής όπλα δίνουν ένα αίσθημα προστασίας στους σπουδαίους πίνακες που κοσμούν τους τοίχους με αναγεννησιακά έργα τέχνης σε χρυσό, στα πανάκριβα χαλιά, τις ταπισερί και τα έπιπλα, αλλά και στα σπάνια αντικείμενα διακοσμητικής τέχνης, τοποθετημένα σε γυάλινες προθήκες.

Ο Ρόναλντ Λόντερ μπορεί να υπερηφανεύεται επίσης, ότι κατέχει την κορυφαία συλλογή έργων του Γκούσταβ Κλιμτ στον κόσμο, καθώς επίσης συλλογή της αυστριακής τέχνης των αρχών του 20ου αιώνα και γενικότερα της γερμανικής και βιεννέζικης μοντέρνας τέχνης, που περιλαμβάνει, εκτός από τον Κλιμτ, έργα του Ίγκον Σίλε και του Ότο Ντιξ, μεταξύ άλλων.

Αξιοσημείωτα κομμάτια της συλλογής αποτελούν εξάλλου, πολλά σχέδια του Πάουλ Κλέε και ένα πορτρέτο του Σίγκμουντ Φρόιντ από τον Χανς Ρίχτερ.

«Χρειάζονται μόνο χρήματα»

Ο νεότερος γιος της Εστέ έχει ξοδέψει εκπληκτικά ποσά γι΄αυτό το τεράστιο πλήθος σημαντικών έργων τέχνης, που εκτείνονται χρονολογικά από την αρχαιότητα ως σήμερα, συμπεριλαμβανομένων αριστουργημάτων της ελληνικής και ρωμαϊκής γλυπτικής, καθώς και ιταλικών πινάκων του 13ου και 14ου αιώνα.

Επιπλέον κατέχει μία από τις μεγαλύτερες συλλογές μεσαιωνικών και αναγεννησιακών όπλων και πανοπλιών στον κόσμο, εκ των οποίων δώρισε το 2020 στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης 91 από αυτά. Μια δωρεά, που σε μέγεθος είχε να δει το μουσείο από το 1942!

Ένα χρόνο νωρίτερα ωστόσο ο Ρόναλντ Λόντερ αποκάλυψε, ότι είναι ιδιοκτήτης και μιας συλλογής, αξίας 25 εκατομμυρίων δολαρίων με αναμνηστικά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Κι αυτό συνέβη, όταν κατέθεσε μήνυση στο Διεθνές Μουσείο Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, προκειμένου να του δώσει το υλικό, το οποίο του είχαν πουλήσει οι ιδρυτές του.

Άγνωστο, κατόπιν αυτών, αν έχει και άλλον συλλεκτικό «άσσο», που θα αποδεχθεί αργότερα, και έτσι όμως, επαξίως βρίσκεται μαζί με την σύζυγό του Τζο Κάρολ στη λίστα των 200 μεγαλύτερων συλλεκτών του κόσμου.

«Η συλλογή τέχνης για μένα είναι ένα πάθος», όπως έχει πει ο ίδιος. «Αφορά σε ό,τι μου μιλάει σε προσωπικό επίπεδο. Ποτέ δεν είχε σχέση με το εμπόριο τέχνης ή την ανάγκη να συλλεχθούν ορισμένα πράγματα, όπως κάνουν οι άλλοι. Εξάλλου δεν χρειάζεται μεγάλη γνώση για να αγοράσεις έναν παγκοσμίου φήμης Πικάσο. Χρειάζονται μόνο χρήματα».

Με τρεις τρόπους ή μάλλον με τρία επιφωνήματα αξιολογεί ο ίδιος τα έργα τέχνης: «Ωχ!», «Ωχ …μου!» και «Ω, Θεέ μου!» Και όπως είναι προφανές, συλλέγει μόνον τα τελευταία. «Μου είναι αδύνατο να διαλέξω ένα αγαπημένο έργο από τη συλλογή μου», λέει ωστόσο. «Όταν αγαπώ ένα έργο τέχνης και αποφασίζω να το αποκτήσω, δεν το ερωτεύομαι. Απλώς το γνωρίζω καλύτερα».

Τα τελευταία δέκα χρόνια πάντως, έχει αλλάξει προσανατολισμό, αφού όπως ομολογεί «άρχισα να ενδιαφέρομαι για αρχαιότητες και χρυσές ζωγραφιές ενώ αναζωπύρωσα τα ενδιαφέροντά μου για τους Παλαιούς Δασκάλους. Σε κάθε εποχή, υπάρχουν σπουδαίοι καλλιτέχνες, από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη ως και τις αρχές του 20ου αιώνα. Αν και τα περισσότερα πρώιμα έργα δεν έχουν την ταυτότητα του καλλιτέχνη, ακόμη και χωρίς τα ονόματά τους, είναι εξαιρετικής ποιότητας. Πάντα με γοήτευαν τα αριστουργήματα ανά τους αιώνες».

Έχει ενδιαφέρον εξάλλου, ότι αρκετά από τα έργα της συλλογής του έχουν πίσω τους μια ιστορία που σχετίζεται με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τις κλοπές που έκαναν οι Ναζί από σπίτια πλούσιων Εβραίων. Μια τέτοια υπόθεση ήταν και αυτή του «Πορτρέτου της Αντέλε Μπλοχ-Μπάουερ», που είχε φιλοτεχνήσει ο Κλιμτ στη Βιέννη, ένα έργο το οποίο επιστράφηκε μετά τον πόλεμο στην Αυστρία, πλην όμως στη συνέχεια διεκδικήθηκε με επιτυχία από την Μαρία Άλτμαν, ανιψιά της γυναίκας του πίνακα. Το αυστριακό δικαστήριο, που έβγαλε τελικά την απόφαση το 2006 επιδίκασε μάλιστα, άλλα τέσσερα έργα του Κλιμτ στην Μαρία Άλτμαν, που ήταν τότε 90 ετών. (Η υπόθεση αυτή έγινε και κινηματογραφική ταινία με την Έλεν Μίρεν).

Πολιτική και φιλανθρωπία

Δυναμική και έντονα πολιτικοποιημένη προσωπικότητα, με ιδιαίτερη δράση στην υπεράσπιση των εβραϊκών συμφερόντων ο Ρόλαντ Λόντερ, 78 χρονών σήμερα άρχισε να εργάζεται στην Estée Lauder Company από το 1964 ως επικεφαλής του διεθνούς τμήματος. Αργότερα, αναπτύσσοντας και πολιτική δραστηριότητα έγινε το 1984 Αναπληρωτής Βοηθός Υπουργός Άμυνας για την ευρωπαϊκή και την πολιτική του ΝΑΤΟ ενώ το 1986 -87 διετέλεσε πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αυστρία ύστερα από πρόσκληση του Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Μακροχρόνιος δωρητής του Ρεπουμπλικανικού κόμματος εξάλλου, υπήρξε υποψήφιος για δήμαρχος της Νέα Υόρκης αλλά έχασε από τον Τζουλιάνι.

Στενός φίλος επίσης, του Μπέντζαμιν Νετανιάχου συμμετείχε και ανέλαβε πολλές υπηρεσίες, κυρίως στις διαπραγματεύσεις του Ισραήλ με τη Συρία ενώ συμμετέχει σε πολλούς οργανισμούς όπως η Διάσκεψη των Προέδρων των Μεγάλων Αμερικανοεβραϊκών Οργανώσεων, το Εβραϊκό Εθνικό Ταμείο και άλλα. Ανάμεσα στις πολλές άλλες δραστηριότητές του να αναφερθούν επίσης, ότι είναι επίτιμος διαχειριστής του World Monuments Fund, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με έδρα τη Νέα Υόρκη με αποστολή την προστασία των απειλούμενων χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλο τον κόσμο.

Επίσης το 1987 ίδρυσε με τον αδερφό του το Ronald S. Lauder Foundation, φιλανθρωπική οργάνωση, που είναι αφιερωμένη στην ανοικοδόμηση της εβραϊκής ζωής στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και το 1998 πάλι με τον αδερφό του το Ίδρυμα Ανακάλυψης Φαρμάκων για το Αλτσχάιμερ. Ακόμη, Το 2003 ο βραβευμένος πλειστάκις Λόντερ ίδρυσε και έγινε πρόεδρος του Lauder Business Sclool στη Βιέννη.

Πέρα από αυτά, όμως, ήταν και ο εμπνευστής της ιδέας που διατύπωσε ο Τράμπ το 2019 για να …αγοράσει τη Γροιλανδία από την Δανία.

Και φυσικά εκτός από την πολύχρυση εταιρεία καλλυντικών που κληρονόμησε μαζί με τον αδερφό του από την δαιμόνια Εστέ, διαχειρίζεται επενδύσεις σε ακίνητα και μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των Central European Media Enterprises και της Ισραηλινής τηλεόρασης.

Η θρυλική Εστέ Λόντερ

Για να γίνουν όλα αυτά η Εστέ Λόντερ (1908 -2004) δεν σταμάτησε ποτέ να δουλεύει. «Ποτέ δεν ονειρεύτηκα την επιτυχία. Δούλεψα γι΄αυτήν», όπως έλεγε η ίδια, αποδεικνύοντας, ότι τα πάντα είναι δυνατά.

Πολύ μπροστά από την εποχή της, από κάθε άποψη, υπήρξε ένα πρότυπο οραματίστριας, δημιουργώντας και διευθύνοντας μία από τις πιο διάσημες και καινοτόμες εταιρείες στον κόσμο. Ξεκίνησε την επιχείρησή της με τέσσερα προϊόντα περιποίησης δέρματος και μια απλή θεωρεία. Ότι κάθε γυναίκα μπορεί να είναι όμορφη. Οπλισμένη με αυτή τη φιλοσοφία, συν την επιμονή, τη δημιουργικότητα και το πάθος, άλλαξε το πρόσωπο της βιομηχανίας καλλυντικών.

Το αρχικό της όνομα ήταν Τζόζεφιν Έστερ Μέντζερ και οι γονείς της εβραίοι μετανάστες από την Τσεχία και την Ουγγαρία. Μεγάλωσε στο Μπρόνξ και το ενδιαφέρον της για την ομορφιά πυροδοτήθηκε από νεαρή ηλικία, παρατηρώντας έναν ούγγρο θείο της, που ήρθε να ζήσει με την οικογένειά της και δημιουργούσε βελούδινες κρέμες για το δέρμα, πρώτα στην κουζίνα και μετά σε ένα μικρό εργαστήριο.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, η Εστέ γνώρισε τον Τζόζεφ Λότερ, με τον οποίο παντρεύτηκαν το 1930 και μετακόμισαν στο Μανχάταν.

Λίγο αργότερα, το ζευγάρι υιοθέτησε το επώνυμο Lauder, διορθώνοντας μία λάθος καταχώρηση του ονόματος του συζύγου της. Η Εστέ άρχισε αμέσως να πουλάει προϊόντα περιποίησης δέρματος και μακιγιάζ σε σαλόνια ομορφιάς, επιδεικνύοντας τα προϊόντα της σε γυναίκες ενώ αυτές κάθονταν κάτω από την κάσκα στεγνώματος των μαλλιών. Εν τέλει το 1946 αυτή και ο Τζόζεφ εγκαινίασαν επίσημα την εταιρεία και ένα χρόνο αργότερα πήραν την πρώτη μεγάλη παραγγελία για προϊόντα αξίας 800 δολαρίων από τη Saks Fifth Avenue.

Η τέλεια έμπορος

Η Εστέ ήταν η τέλεια πωλήτρια και έμπορος. Πίστευε ότι για να πραγματοποιήσεις μια πώληση, έπρεπε να αγγίξεις την πελάτισσα, να της δείξεις τα αποτελέσματα στο πρόσωπό της και να της εξηγήσεις τα προϊόντα.

Και αυτό έκανε. Επιπλέον μόλις η φίρμα της Estée Lauder άρχισε να διαφημίζεται, εκείνη επέμενε στην αρτιότητα των εικόνων ώστε να είναι φιλόδοξες και προσιτές ενώ επέλεξε ένα μοντέλο, που να αντιπροσωπεύει το πρόσωπο της εταιρείας ανά πάσα στιγμή.

Επίσης επέλεξε το απαλό τιρκουάζ χρώμα για τα βαζάκια με τις κρέμες, πιστεύοντας ότι έδινε μια αίσθηση πολυτέλειας.

Κάθε φορά που γίνονταν τα εγκαίνια ενός νέου καταστήματος ήταν παρούσα και έμενε εκεί για μια εβδομάδα, προκειμένου να δίνει οδηγίες στους συμβούλους ομορφιάς σχετικά με τις τεχνικές πωλήσεων και την προβολή εμπορευμάτων.

Πάντα κομψή και καλοντυμένη διέσχιζε τη χώρα για να συναντηθεί με αγοραστές καταστημάτων και να μιλήσει με τους καταναλωτές. Και βέβαια, πριν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διεξήγαγε εκστρατείες από στόμα σε στόμα.

Το συχνά επαναλαμβανόμενο ρητό της ήταν «Τηλέφωνο, Τηλέγραφος, Μίλα σε μια γυναίκα». Γιατί πίστευε, ότι οι γυναίκες που τους άρεσαν τα προϊόντα της, θα τα διέδιδαν τον κόσμο.

Η έμπνευση

Εκτός από πρωτοπόρος στην περιποίηση του δέρματος, είχε επίσης και καλή «μύτη» (όσφρηση) και μία από τις πρώτες της επιτυχίες ήταν το Youth-Dew, ένα μείγμα από τριαντάφυλλο, γιασεμί, βετιβέρ και πατσουλί. Αργότερα εξάλλου επέβλεψε τη δημιουργία πέντε επιπλέον εμπορικών σημάτων _ Aramis, Clinique, Prescriptives, Lab Series και Origins _ και πάντα επέμενε τα προϊόντα της εταιρείας να είναι από συστατικά υψηλής ποιότητας.

Εμβληματική αμερικανίδα επιχειρηματίας η θρυλική Εστέ Λόντερ ήταν πάντα ενήμερη για τις τάσεις της μόδας και αγαπούσε τη Νέα Υόρκη από την οποία άντλησε έμπνευση από την εκλεπτυσμένη, ζωντανή και κομψή κουλτούρα της.

Είχε όμως σπίτια επίσης, στη Νότια Γαλλία, στο Λονδίνο και στο Παλμ Μπιτς, μεταξύ άλλων.

Ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και της άρεσε να επισκέπτεται μουσεία και γκαλερί τέχνης, να παρακολουθεί επιδείξεις μόδας και να μαθαίνει για τους πελάτες της και τις αντίστοιχες κουλτούρες τους.

Κι ανάμεσα στα πολλά βραβεία που είχε λάβει αυτό της Γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής ήταν από τα κορυφαία σημεία στη ζωή της.