Λιγότερο από τέσσερις εβδομάδες αφότου το Νότιο Σουδάν έγινε ανεξάρτητη χώρα το 2011, μια αντιπροσωπεία στελεχών της Glencore Plc έφτανε με ιδιωτικό τζετ σε αναζήτηση πετρελαίου. Τα στελέχη αυτά είχαν μαζί τους 800.000 δολάρια σε μετρητά για να πληρώσουν δωροδοκίες.

Η αποκάλυψη αυτή ήταν μία από τις πολλές που παρουσιάστηκαν λεπτομερώς σε δικαστήριο του Λονδίνου αυτή την εβδομάδα και έδειξαν πώς δεκαετίες αφότου ο ιδρυτής της Glencore, Marc Rich, δημιούργησε τη δημοφιλή εικόνα των traders εμπορευμάτων που διασχίζουν τον κόσμο για να μοιράζουν δωροδοκίες με αντάλλαγμα επικερδείς συμβάσεις, εντυπωσιακά λίγα είχαν αλλάξει στον τρόπο με τον οποίο ορισμένοι traders της εταιρείας χειρίζονταν τις υποθέσεις της εταιρείας.

Κατέβαλε 28 εκατ. σε δωροδοκίες σε πέντε αφρικανικές χώρες

Το βρετανικό Γραφείο για Σοβαρές Απάτες (SFO) έδειξε πώς η Glencore κατέβαλε περισσότερα από 28 εκατ. δολάρια σε δωροδοκίες σε πέντε αφρικανικές χώρες κατά τη διάρκεια πέντε ετών έως το 2016, χρησιμοποιώντας μεθόδους που σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν αντιγραφή των συμφωνιών που ο Rich είχε θέσει σε εφαρμογή τις δεκαετίες του 1970 και του 1980.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, σήμερα, ένας δικαστής επέβαλε πρόστιμο ύψους 276 εκατ. λιρών (308 εκατ. δολαρίων) για τη συμπεριφορά της Glencore, επιπλέον των περίπου 1,1 δισ. δολαρίων που έχει ήδη καταβάλει η εταιρεία σε σχετικές υποθέσεις στις ΗΠΑ και τη Βραζιλία.

Οι traders της Glencore παρέδιδαν στο χέρι μεγάλες ποσότητες μετρητών σε κυβερνητικούς αξιωματούχους και επεδίωκαν να επωφεληθούν από την πολιτική αναταραχή και ενεπλάκησαν σε συμφωνίες μεταξύ κυβερνήσεων που είχαν διαπραγματευτεί σε προνομιακές τιμές.

Η υπόθεση του SFO κατά της Glencore

Στο Νότιο Σουδάν, η Glencore δεν έχασε πολύ χρόνο. Η χώρα της ανατολικής Αφρικής έγινε ανεξάρτητη στις 9 Ιουλίου 2011. Μέχρι τις 21 Ιουλίου ένα στέλεχος της Glencore -που αναγνωρίστηκε από το SFO μόνο ως “GE7” και ως μέλος της Επιτροπής Επιχειρηματικής Δεοντολογίας της εταιρείας για το γραφείο του Λονδίνου- βρισκόταν σε ένα αεροπλάνο “για να πείσει τον Πρόεδρο του Νοτίου Σουδάν και άλλους στην κυβέρνηση” να δώσει στην εκεί κοινοπραξία της Glencore ένα συμβόλαιο για την πώληση του πετρελαίου της.

Δύο άλλοι υπάλληλοι έφτασαν στην πρωτεύουσα Τζούμπα με 800.000 δολάρια σε μετρητά λίγες ημέρες αργότερα. Είπαν ότι ήταν για “άνοιγμα γραφείου στο Νότιο Σουδάν, μετρητά για υποδομές γραφείου, μισθούς, αυτοκίνητα κ.λπ.”, αλλά ο τοπικός αντιπρόσωπος της Glencore στην πραγματικότητα χρησιμοποίησε μέρος αυτών για να πληρώσει δωροδοκίες, δήλωσε το SFO.  Λίγους μήνες αργότερα, ο βοηθός του προέδρου του Νοτίου Σουδάν επισκέφθηκε στελέχη της Glencore στη Ζυρίχη και το Λονδίνο. Ένα στέλεχος της Glencore απέσυρε άλλα 275.000 δολάρια από το “ταμείο” της εταιρείας στα κεντρικά γραφεία της στην Ελβετία και την επόμενη ημέρα προσφέρθηκε στη μονάδα της Glencore στο Νότιο Σουδάν μια συμφωνία για πετρέλαιο.

Οι traders εμπορευμάτων έχουν περάσει χρόνια προσπαθώντας να αποστασιοποιηθούν από την εικόνα του κλάδου τους που σφυρηλατήθηκε τις ημέρες χαρακτήρων όπως ο Marc Rich, παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους ως επιχειρήσεις logistics, που μεταφέρουν πετρέλαιο, μέταλλα και σιτηρά από το Α σημείο στο Β σε απάντηση στα αιτήματα της αγοράς. Όμως οι αποκαλύψεις για τις συναλλαγές της Glencore στην Αφρική έρχονται μόλις έξι μήνες αφότου η εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Λονδίνου εταιρεία δήλωσε ένοχη σε σχετικές υποθέσεις στις ΗΠΑ, ενώ ο κορυφαίος όμιλος εμπορίας πετρελαίου Vitol Group παραδέχθηκε ότι πλήρωσε δωροδοκίες σε τρεις χώρες της Λατινικής Αμερικής και οι εισαγγελείς της Βραζιλίας κατηγόρησαν τον όμιλο Trafigura Group για συμμετοχή σε σύστημα μίζας, σε μια αστική υπόθεση. Η Trafigura αρνήθηκε τους ισχυρισμούς.

Πώς μετέφερε λεφτά ο νιγηριανός πράκτορας

“Τα εξαιρετικά σημαντικά ποσά σε μετρητά που επιτράπηκε να αποσυρθούν από τα γραφεία στην Ελβετία, χρησιμοποιώντας τέτοιες ψευδείς περιγραφές ως έξοδα γραφείου, καταδεικνύουν την πιο κραυγαλέα συμπεριφορά”, δήλωσε ο δικαστής Peter Fraser στο Southwark Crown Court. “Καταδεικνύει τον αριθμό των ανθρώπων στην Glencore που πρέπει να ήταν συνένοχοι σε αυτή τη συμπεριφορά”. Ένας εισαγγελέας του SFO δήλωσε στις 24 Οκτωβρίου ότι έως και 11 πρώην υπάλληλοι βρίσκονταν υπό έρευνα για ποινικά αδικήματα.

“Η διαφθορά που περιγράφεται είναι τόσο θρασύτατη. Αυτό συνέβη πριν από λιγότερο από 10 χρόνια”, δήλωσε η Alexandra Gillies, συγγραφέας του βιβλίου Crude Intentions, ενός βιβλίου για τη διαφθορά στη βιομηχανία πετρελαίου. “Είναι κρίσιμο τα εμπλεκόμενα στελέχη και υπάλληλοι να λογοδοτήσουν νομικά. Η δωροδοκία ήταν σαφώς ενσωματωμένο μέρος της προσέγγισης της εταιρείας για τη μεγιστοποίηση των κερδών σε μερικές από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου”.

Κατά την ακρόαση, στην οποία συμμετείχε ο πρόεδρος της Glencore, Kalidas Madhavpeddi, ο δικηγόρος της εταιρείας δήλωσε ότι η εταιρεία “λυπάται ανεπιφύλακτα για τη ζημία που προκάλεσαν αυτά τα αδικήματα”. Ο Madhavpeddi αρνήθηκε να σχολιάσει τη διαδικασία όταν τον πλησίασε το Bloomberg έξω από το δικαστήριο. Η υπόθεση του SFO περιέγραφε πώς στη Νιγηρία, η Glencore κατέβαλε εκατομμύρια δολάρια σε έναν μεσάζοντα που χρησιμοποιήθηκαν για τη δωροδοκία αξιωματούχων της κρατικής εταιρείας πετρελαίου, χρησιμοποιώντας εικονικές συμβάσεις για να συγκαλύψει τον πραγματικό σκοπό των πληρωμών. Ο Νιγηριανός πράκτορας μετέφερε επίσης μετρητά με ιδιωτικό τζετ στο Καμερούν. Εκεί ένας έμπορος της Glencore τα χρησιμοποίησε για να δωροδοκήσει αξιωματούχους στην κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου και στο κρατικό διυλιστήριο.

Χρησιμοποιήθηκε μερίδιο του Rich

Στο Μαλάουι, η Glencore χρησιμοποίησε ένα εγχειρίδιο που ο Rich είχε “εγκαινιάσει” 40 χρόνια νωρίτερα. Τη δεκαετία του 1980, χάρη σε έναν δραστήριο υπάλληλο που χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Monsieur Ndolo, ο εμπορικός οίκος ενεπλάκη σε μια συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης του Ιράν και της κυβέρνησης του Μπουρούντι, επωφελούμενος από τους άτοκους όρους πληρωμής που η Τεχεράνη ήταν πρόθυμη να προσφέρει στον φτωχότερο αφρικανικό σύμμαχό της.

Στην περίληψη της υπόθεσής της, η SFO περιγράφει λεπτομερώς πώς η Glencore είχε κάνει κάτι παρόμοιο σε μια κυβερνητική συμφωνία πετρελαίου μεταξύ της Νιγηρίας και του Μαλάουι. Οι traders και τα στελέχη της Glencore ενέκριναν δωροδοκίες σε αξιωματούχους της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας της Νιγηρίας προκειμένου να “επωφεληθούν από το όφελος της “δωρεάν πίστωσης” που ενυπάρχει στη συμφωνία κοινοπραξίας”, σύμφωνα με το SFO.

Το SFO σημείωσε ότι η Glencore είχε πολιτικές κατά της διαφθοράς τη στιγμή της τέλεσης των αδικημάτων, αλλά δήλωσε ότι “αυτές αγνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό επειδή η διαφθορά συγχωρήθηκε σε πολύ υψηλό επίπεδο εντός της εταιρείας”.

Διαβάστε επίσης

Λάμπρος Μπίσαλας για Sunlight Group: Επεκτεινόμαστε ασχέτως συνθηκών – Αύξηση 50% αναμένουμε το 2022

Microsoft: Θα προσφέρει επιπλέον τεχνολογική υποστήριξη στην Ουκρανία ύψους 100 εκατ. δολαρίων

Παπαδόπουλος: Η Οδική Ασφάλεια είναι υπόθεση όλων μας, της Πολιτείας, των Φορέων, αλλά και των πολιτών