Πρόκληση η αναθεώρηση του Κανονισμού για τα φθοριούχα αέρια -Στόχος η μείωση των εκπομπών αλλά και να …λειτουργούν οι αντλίες θερμότητας

Τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να γίνει η  αναθεώρηση του Κανονισμού της Κομισιόν για τα φθοριούχα αέρια ώστε να μην πληγούν προϊόντα και εφαρμογές που τα χρειάζονται και ταυτόχρονα να μειωθεί η χρήση τους και οι εκπομπές, αναζητά η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια ακόμη αντίφαση που δημιουργεί η ανάγκη για ενεργειακή μετάβαση είναι η ταυτόχρονη επίσπευση της μείωσης των εκπομπών αερίων από τη μια αλλά και η εξασφάλιση των απαραίτητων πρώτων υλών για ζωτικά προϊόντα αλλά και νέες λύσεις που απαιτεί  η ενεργειακή μετάβαση, όπως οι αντλίες θερμότητας.

Ο Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα φθοριούχα αέρια τέθηκε σε ισχύ ως απάντηση στο Πρωτόκολλο του Κιότο, με στόχο να ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο των φθοριούχων αερίων στην κλιματική αλλαγή.

Το 2014, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε τον Kανονισμό  για τα φθοριούχα αέρια, θέτοντας σε εφαρμογή ένα πανευρωπαϊκό σύστημα ποσοστώσεων που στόχευε στη μείωση της χρήσης φθοριούχων αερίων και στη συνέχεια στη μείωση των εκπομπών που σχετίζονται με τα φθοριούχα αέρια κατά τα δύο τρίτα των επιπέδων του 2014 έως το 2030. Πιο πρόσφατα, ως μέρος της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια πρόταση για αναθεώρηση του κανονισμού για τα φθοριούχα αέρια τον Απρίλιο του 2022, προτείνοντας περαιτέρω αυστηρότερο έλεγχο και επιτάχυνση της σταδιακής κατάργησης των φθοριούχων αερίων. Στόχος της ΕΕ είναι τώρα να μειώσει τις εκπομπές φθοριούχων αερίων κατά 98% έως το 2050. Ο φάκελος αυτός εξετάζεται από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τα κράτη μέλη το φθινόπωρο του 2022 προτού εγκριθεί το 2023.

Σε πρόσφατη εκδήλωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με  εισηγητή για το φάκελο τον  ευρωβουλευτή  Στέλιο  Κυμπουρόπουλο,   ευρωπαίοι φορείς χάραξης πολιτικής, κατασκευαστές φθοριούχων αερίων και  χρήστες συζήτησαν τις επιπτώσεις των προτεινόμενων αναθεωρήσεων στον κανονισμό για τα φθοριούχα αέρια, τη ζωτική χρήση ψυκτικών αερίων σε οικιακές εφαρμογές εξοικονόμησης ενέργειας και ιατροτεχνολογικά προϊόντα, καθώς και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει λόγω του παράνομου εμπορίου υδροφθορανθράκων (HFC) στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κυμπουρόπουλος, Σκιώδης Εισηγητής για το φάκελο Κανονισμός F-gas άνοιξε την εκδήλωση και παρουσίασε τη θέση και τη φιλοδοξία του για την αναθεώρηση, δηλώνοντας: «Τα φθοριούχα αέρια είναι απαραίτητα για πολλές εφαρμογές στη ζωή μας, συμπεριλαμβανομένων των συσκευών υγειονομικής περίθαλψης που σώζουν ζωές. Οι αναθεωρήσεις του κανονισμού για τα φθοριούχα αέρια πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Χρειάζεται και είναι ζωτικής σημασίας μια ολιστική προσέγγιση που εστιάζει στην τεχνική σκοπιμότητα, την ενεργειακή αποδοτικότητα και λαμβάνει υπόψη την πρόσβαση των ασθενών σε ασφαλείς και αξιόπιστες τεχνολογίες.”
Η εκπρόσωπος και μέλος της EFCTC, Mary B. Walsh, σχετικά με την τρέχουσα αναθεώρηση σημείωσε: «Ο κανονισμός της ΕΕ για τα φθοριούχα αέρια θεωρείται ιδιαίτερα ως ο κανόνας χρυσού παγκοσμίως. Η φιλοσοφία και η σκέψη γύρω από αυτό είναι η μείωση και ο περιορισμός των εκπομπών που είναι η ραχοκοκαλιά του εγχειριδίου κανόνων της ΕΕ. Η EFCTC είναι περήφανη που έπαιξε ρόλο στην επιτυχία του κανονισμού μέχρι σήμερα. Ωστόσο, οι εποχές έχουν αλλάξει από την τελευταία αναθεώρηση του κανονισμού. Με ισχυρότερες φιλοδοξίες απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και πρόσφατες δεσμεύσεις για μείωση της ενεργειακής μας εξάρτησης στο πλαίσιο του σχεδίου RePowerEU, πρέπει να εξετάσουμε την αναθεώρηση του κανονισμού σε αυτό το νέο πλαίσιο».

Τα ψυκτικά αέρια ζωτικής σημασίας για εφαρμογές εξοικονόμησης ενέργειας και ιατρικές συσκευές

Στην τρέχουσα ενεργειακή κρίση, εκφράστηκαν ανησυχίες από εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης για την Ενέργεια και το Περιβάλλον (EPEE) για τον περιορισμό των φθοριούχων αερίων, καθώς τα φθοριούχα αέρια  απαιτούνται για την εκτεταμένη και ασφαλή ανάπτυξη αντλιών θερμότητας εξοικονόμησης ενέργειας στο πλαίσιο του νέου ενεργειακού σχεδίου της ΕΕ. Μια πιο απότομη σταδιακή μείωση των φθοριούχων αερίων, όπως στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αναθεώρηση, μπορεί να επιβραδύνει την υιοθέτηση των αντλιών θερμότητας και τις φιλοδοξίες να κυκλοφορήσουν 80 εκατομμύρια αντλίες θερμότητας έως το 2050.
Τέθηκαν επίσης ερωτήματα σχετικά με τη διαθεσιμότητα και την ασφάλεια εναλλακτικών ψυκτικών που θα χρησιμοποιηθούν σε κλίμακα όσο η τεχνολογία είναι ακόμη σε εξέλιξη. Το 2020, μόνο το ένα τρίτο των νοικοκυριών της ΕΕ ήταν κατάλληλα για την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας με εύφλεκτα ψυκτικά όπως το προπάνιο, μια από τις εναλλακτικές λύσεις HFC.
Η MedTechEurope, η οποία αντιπροσωπεύει τη βιομηχανία ιατρικής τεχνολογίας με επίκεντρο τις ιατρικές συσκευές, τη διάγνωση in vitro και την ψηφιακή υγεία, μοιράστηκε τις επιπτώσεις για την υγειονομική περίθαλψη από τον κανονισμό για τα φθοριούχα αέρια. Στη βιομηχανία, τα φθοριούχα αέρια θεωρούνται   απαραίτητα για τη λειτουργία των εισπνευστήρων και των αναισθητικών αερίων που χρησιμοποιούνται σε χειρουργικές επεμβάσεις ρουτίνας, των εισπνευστήρων δοσομετρικής πίεσης και για την ψύξη αερισμού των δειγμάτων αίματος και την αποθήκευση εμβολίων. Έμφαση δόθηκε στη σημασία της ικανότητας των επαγγελματιών υγείας να επιλέγουν την ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη επιλογή ιατρικής τεχνολογίας για τους ασθενείς.

Απαιτείται αναβάθμιση των δεξιοτήτων των τεχνικών στην Ευρώπη πριν από τη μεγάλης κλίμακας διάθεση εναλλακτικών ψυκτικών

Η AREA, η Ευρωπαϊκή Ένωση εργολάβων ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας (RACHP), εκπροσωπεί τους εργολάβους και τους μηχανικούς της RACHP που αποτελούν τον ουσιαστικό σύνδεσμο μεταξύ των χρηστών και των κατασκευαστών φθοριούχων αερίων. Ενώ υπάρχουν μισό εκατομμύριο πιστοποιημένοι τεχνικοί σε όλη την Ευρώπη για αυτές τις εφαρμογές, μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την ένωση το 2021 διαπίστωσε ότι λιγότερο από το 10% του πιστοποιημένου προσωπικού εκπαιδεύεται σε εναλλακτικές λύσεις, υποδηλώνοντας σαφή έλλειψη εργολάβων. Η Ένωση εργολάβων ψύξης τόνισε επίσης τη σημασία των αυξημένων προτύπων πιστοποίησης για τους τεχνικούς, για να χειρίζονται με ασφάλεια εναλλακτικές λύσεις όπως το CO2, η αμμωνία ή το προπάνιο λόγω ευφλεκτότητας και την ανάγκη ανανέωσης των εργαλείων συντήρησης για εναλλακτικές λύσεις.