Κόφτη στη δυνατότητα διακύμανσης της τιμής του φυσικού αερίου χρηματιστηριακά, αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα η Κομισιόν, στο νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που θα δημοσιεύσει.

Στόχος είναι να μην επιτρέπεται η διακύμανση της τιμής του φυσικού αερίου πάνω από ένα ημερήσιο όριο, ώστε να προστατεύονται οι ενεργειακές εταιρείες από την κερδοσκοπία. Η μάχη της Κομισιόν με τους traders, ωστόσο, ενδέχεται να δημιουργήσει νέα δεδομένα οδηγώντας την αγορά σε αχαρτογράφητα νερά.

Μετά από εβδομάδες συνομιλιών για οριστικό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, η τελευταία πρόταση της Κομισιόν, αναφέρουν πληροφορίες,  επικεντρώνεται σε κάτι λίγο διαφορετικό αλλά  ευκολότερο να εφαρμοστεί αφού δεν γίνεται για πρώτη φορά και είναι ήδη χαρακτηριστικό πολλών άλλων αγορών.

Ο προσωρινός μηχανισμός που σχεδίασε η Κομισιόν, σύμφωνα με το τελευταίο προσχέδιο που είδε το Bloomberg,  θα επιβάλει ένα δυναμικό όριο τιμών για τις συναλλαγές ολλανδικού TTF , περιορίζοντας το εύρος που θα μπορεί να κινηθεί ο δείκτης TTF σε μια δεδομένη ημέρα. Η πρόταση της ΕΕ θα προστατεύσει τις ενεργειακές εταιρείες της περιοχής από μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών και θα τις βοηθήσει να εξασφαλίσουν τον εφοδιασμό μεσοπρόθεσμα, σύμφωνα με το προσχέδιο.

Καθώς η κλίμακα των ενδοημερήσιων διακυμάνσεων των τιμών παραμένει πολύ πάνω από τα προ της κρίσης επίπεδα, η Κομισιόν εισηγείται ένα Μηχανισμό εξομάλυνσης μέσω ενός τρόπου, που θα περιορίζει τις ακραίες διακυμάνσεις σε ενδοημερήσιο επίπεδο, για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για το φρένο -πλαφόν ή διακόπτη κυκλώματος (circuit breaker).

Δεν λείπουν όμως και οι επιφυλάξεις και γι αυτήν την πρόταση. Τονίζεται από κύκλους των αγορών,  ότι η επιβολή ορίου ταχύτητας, ή κόφτη στην ταχύτητα διακυμάνσεων των τιμών  δεν αρκεί για να προστατέψει μια αγορά …από εκτροχιασμό.

Όπως θυμίζει το Bloomberg, η αγορά του  νικελίου   εκτοξεύτηκε κατά 250% σε κάτι περισσότερο από 24 ώρες το Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου απάντησε στην αναταραχή περιορίζοντας τις ημερήσιες κινήσεις τιμών στο 5%. Όταν ξεκίνησαν ξανά οι συναλλαγές, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης νικελίου μειώθηκαν αμέσως στο ημερήσιο όριο όμως η αγορά μπήκε και πάλι αναστολή. Κι αυτό γιατί η ρευστότητα κατέρρευσε επειδή κανείς δεν ήταν διατεθειμένος να αγοράσει στο limit down.

Δηλαδή, σημειώνεται, τελικά αντί να ηρεμήσουν την αγορά, τα ημερήσια όρια συναλλαγών επιδείνωσαν την κρίση, ωθώντας  κάποιους traders εκτός των συναλλαγών σε νικέλιο.

Οι προτεραιότητες της Κομισιόν

Εκτός από τα άμεσα μέτρα για τον περιορισμό των διακυμάνσεων στην τιμή του φυσικού αερίου, το προσχέδιο της Κομισιόν στοχεύει  στη ζήτηση και την προσφορά, διασφαλίζοντας την ασφάλεια του εφοδιασμού σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και ενισχύοντας την αλληλεγγύη, όπως αναφέρεται στην εισαγωγή του.

Στο πλαίσιο αυτό στοχεύει στη δημιουργία πλατφόρμας για κοινές αγορές φυσικού αερίου, στη δημιουργία νέου Δείκτη Αναφοράς, οι συμφωνίες αμοιβαίας αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών και η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και επομένως και της ζήτησης.

Αρχικά, η κοινή αγορά φυσικού αερίου στην ΕΕ θα δώσει την ευκαιρία για διαπραγμάτευση καλύτερων τιμών και μείωσης έκθεσης κινδύνου των αδύναμων κρατών. Θα βελτιώσει τη διαφάνεια και θα βοηθήσει ιδιαίτερα τα μικρότερα κράτη μέλη, τα οποία βρίσκονται σε λιγότερο ευνοϊκή κατάσταση με την ιδιότητα των αγοραστών.

Για τον περιορισμό των τιμών, η πρόταση περιέχει μια ολόκληρη δέσμη μέτρων για τις τιμές του φυσικού αερίου, για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών, της αστάθειας και των μεγάλων διακυμάνσεων, ώστε να διασφαλιστούν δίκαιες και προσιτές τιμές σε περίοδο κρίσης. Η τρέχουσα πρόταση διασφαλίζει τη βεβαιότητα όσον αφορά τις τιμές σε περιόδους έλλειψης αερίου και όταν κηρύσσεται μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα η Κομισιόν επιδιώκει την αναθεώρηση του δείκτη της ολλανδικής αγοράς TTF, που χρησιμοποιείται ως αναφορά στις ευρωπαϊκές συναλλαγές για το φυσικό αέριο. Προτείνει επίσης ένα συμπληρωματικό benchmark πάνω στο LNG, ώστε να διασφαλίσει τις προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αποσυνδέοντας τις τιμές από τη χειραγώγηση της Ρωσίας.

Δίνει έμφαση σε μια κοινή προσέγγιση για τον περιορισμό των τιμών, με αλληλεγγύη σε ολόκληρη την Ένωση. Καθώς δεν έχουν όλα τα κράτη μέλη συμφωνίες αμοιβαίας αλληλεγγύης, η Επιτροπή προτείνει άμεσα εφαρμοστέες ρυθμίσεις ελλείψει τέτοιων συμφωνιών αλληλεγγύης. Θα προτείνει επίσης την επέκταση της υποχρέωσης παροχής αλληλεγγύης σε μη συνδεδεμένα κράτη μέλη με εγκαταστάσεις LNG.

Τέλος, περαιτέρω μείωση της ζήτησης για αέριο θα είναι δυνατή, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζονται οι καταναλωτές να είναι σταθερά προστατευμένοι σε ελλείμματα του καυσίμου. Μια επιλογή θα είναι να τεθεί σε κατάσταση συναγερμού η ΕΕ, βασισμένη στην απόφαση του Συμβουλίου 2022/1369 της 5ης Αυγούστου 2022, με συντονισμένα μέτρα μείωσης της ζήτησης αερίου και συμφωνημένο στόχο 15% επί του συνόλου

H Επιτροπή θα εξετάσει επίσης το ενδεχόμενο να προτείνει παράταση του Κανονισμού για τη μείωση της ζήτησης (ΕΕ) 2022/1369, συμπεριλαμβανομένης αναθεώρησης του στόχου μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου εάν δικαιολογείται.