Τζον Κράξτον: Η ελληνική ψυχή από το Μπενάκη στην Πινακοθήκη Χανίων

Συμπληρώνεται ένας αιώνας από τη γέννηση του ζωγράφου John Craxton (Τζον Κράξτον).

Μετά το Μουσείο Μπενάκη, παρουσιάζεται στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων η αφιερωματική έκθεση στη ζωή και το έργο του με τίτλο John Craxton: Μια ελληνική Ψυχή.

Για τη συγκεκριμένη έκθεση, περισσότεροι από είκοσι πέντε χιλιάδες επισκέπτες έσπευσαν στο Μουσείο Μπενάκη (Απρίλιο -Σεπτέμβριο).

Εμπλουτισμένη θα υποδεχθεί το κοινό, η έκθεση στην Πινακοθήκη των Χανίων, τη δεύτερη πατρίδα του Βρετανού καλλιτέχνη.

Η ανανεωμένη εκδοχή της περιλαμβάνει συνολικά περί τους εκατό πίνακες, σχέδια, εκτυπώσεις, φωτογραφίες και αντικείμενα κυρίως από το Craxton Estate (ίδρυμα).

Παρουσιάζονται επιπλέον είκοσι έργα, ευγενική παραχώρηση από φίλους του καλλιτέχνη που ζουν στα Χανιά.

Τοπία με στοιχεία της φύσης

Η ταπισερί Τοπίο με στοιχεία της φύσης έχει φιλοτεχνηθεί με νήματα πεντακοσίων διαφορετικών χρωμάτων. Την είχε σχεδιάσει όταν κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας αναγκάστηκε να φύγει από την Ελλάδα. Όπως και στο Μουσείο Μπενάκη, το συγκεκριμένο έργο θα κατέχει κεντρικό ρόλο στην έκθεση, ως τιμητική αναφορά στην κρητική υφαντουργία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για τους σκοπούς της έκθεσης για πρώτη φορά απομακρύνεται η ταπισερί από τον τόπο δημιουργίας της, δηλαδή από το Εδιμβούργο.

Μια μοτοσυκλέτα εποχής

Εξίσου θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών και η αναδημιουργία του εργαστηρίου του Craxton εντός της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων.

O αυθεντικός χώρος του ατελιέ του βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τον εκθεσιακό χώρο, στο παλιό λιμάνι της πόλης. Θα καταστεί επισκέψιμος χάρη σε ψηφιακό πρόγραμμα που ετοιμάζει το Πολυτεχνείο Κρήτης.

Εντυπωσιακό έκθεμα στο χώρο θα αποτελέσει και η μοτοσυκλέτα εποχής που υπήρξε αχώριστος σύντροφος του δημιουργού στα ταξίδια και τις εξερευνήσεις του στα Λευκά Όρη.

Ο αγαπημένος της ζωής

Η περιοδεύουσα έκθεση πραγματοποιείται με αφορμή την συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του καλλιτέχνη και 75 χρόνων από την πρώτη του επίσκεψη στην Κρήτη.

Την επιμέλεια έχει ο φίλος και βιογράφος του καλλιτέχνη Ian Collins (Ίαν Κόλινς) του οποίου το ευπώλητο βιβλίο John Craxton: A Life of Gifts κέρδισε το βραβείο Runciman 2022.

Η εν λόγω βιογραφία κυκλοφορεί και στα ελληνικά υπό τον τίτλο John Craxton, Ο αγαπημένος της ζωής. Μια ελληνική ψυχή από τις εκδόσεις Πατάκη.

Εξ απαλών ονύχων

Γεννημένος στο Λονδίνο, σε μια μεγάλη, μουσικόφιλη και μποέμ οικογένεια, ο John Craxton ήθελε μόνο να σχεδιάζει και να ζωγραφίζει.

Από μικρός, εμπνεόμενος από τη μυθολογία και τα αρχαιολογικά ευρήματα που έβλεπε στις προθήκες των μουσείων, λαχταρούσε να ζήσει και να εργαστεί στην Ελλάδα.

Ο εκ Κρήτης ορμώμενος Δομήνικος Θεοτοκόπουλος έγινε ο αγαπημένος του ζωγράφος από τη στιγμή που γνώρισε τα έργα του (από τη συλλογή πατέρα ενός συμμαθητή του).

Με την έμπνευση και τη φαντασία του θεωρήθηκε παιδί- θαύμα.

Από την ηλικία των 19 ετών, μεσούντος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μοιραζόταν το ίδιο εργαστήριο με τον καλό του φίλο, Λούσιαν Φρόιντ.

«Επιστροφή» στην Ελλάδα

Τον Μάιο του 1946 προσγειώθηκε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε αρχικά στον Πόρο.

Το ελληνικό φως τον απορρόφησε. Μέχρι τον θάνατό του, τον Νοέμβριο του 2009, σχεδόν όλη η τέχνη του είχε ως επίκεντρo τη ζωή, το φως και τα τοπία της Ελλάδας.

Ταξίδεψε πολύ σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια και τη δεκαετία του 1950 πέρασε μεγάλα διαστήματα στην Ύδρα, στο αρχοντικό του Έλληνα φίλου του ζωγράφου Νίκου Χατζηκυριάκου – Γκίκα.

Η Κρήτη, δεύτερη πατρίδα του

Την Κρήτη, ωστόσο, τη λάτρεψε από την πρώτη στιγμή που πάτησε το χώμα της, το 1947.

Και με τα σχέδια που έφτιαξε για την παράσταση μπαλέτου Δάφνις και Χλόη (1951) με τη Μαργκότ Φοντέιν θέλησε να τιμήσει στο νησί που αγάπησε σαν δεύτερη πατρίδα του.

Το καλοκαίρι του 1960 ο Craxton μετακόμισε σε ερειπωμένο σπίτι στο λιμάνι των Χανίων.

Το εργαστήριο του βρισκόταν στον τελευταίο όροφο. Τον γοήτευε το γεγονός ότι κάτω από τα πόδια του ξεδιπλώνονταν τα διαφορετικά επίπεδα της Ιστορίας του τόπου- οθωμανική, βενετσιάνικη, βυζαντινή, αρχαία ελληνική, μινωική. Αίσθηση την οποία θέλησε να αποτυπώσει και στα γεμάτα έντονα χρώματα έργα του.

Πορτρετίστας και τοπιογράφος

Εξαιρετικός πορτρετίστας και τοπιογράφος, αλλά και ταυτόχρονα κοσμοπολίτης νομάς. Από τη μία συναναστρεφόταν την αφρόκρεμα του πνεύματος -ανάμεσα στους φίλους του συγκαταλέγονταν ο συγγραφέας Πάτρικ Λη Φέρμορ (σχεδίαζε τα εξώφυλλα των βιβλίων του) και ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης (για το σπίτι του οποίου φιλοτέχνησε τα φωτιστικά με τη μορφή γοργόνας αντίγραφα των οποίων φιλοξενούνται στην έκθεση).

Από την άλλη συγχρωτιζόταν και τους απλούς ψαράδες, τους ναυτικούς και τους βοσκούς, τους οποίους αποτύπωνε στα έργα του προσπαθώντας να προσεγγίσει το αυθεντικό πνεύμα της Ελλάδας.

Μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης στα Χανιά, θα παρουσιαστεί στην Κωνσταντινούπολη και το Λονδίνο.

Πληροφορίες

John Craxton: Μια ελληνική Ψυχή
Διάρκεια: 8 Οκτωβρίου 2022 – 31 Ιανουαρίου 2023
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων
Χάληδων 98-102
Τηλ: +30 28210 92294 και +30 28210 92419 Ιστοσελίδα: www.pinakothiki-chania.gr
Facebook & Instagram: @MunicipalArtGalleryChania
Ωράριο λειτουργίας:
• Δευτέρα έως και Σάββατο 10:00 έως 14:00 και 19:00 έως 22:00
• Κυριακή κλειστά
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, Χάληδων 98, Χανιά