Χρυσά νομίσματα στο Ισραήλ μιλούν για την ιστορία του Βυζαντίου

Χρυσός, καθαρότητας 96% και με βάρος 4,5 γραμμάρια. Ήταν ο σόλιδος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, το χρυσό, διεθνές νόμισμα, που κυριάρχησε από τον 4ο ως τον 15ο αιώνα σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο! Ήταν με άλλα λόγια και όπως αναφέρεται σήμερα από τους ιστορικούς, το «δολάριο» εκείνων των εποχών αφού η αξία και η ισχύς του αναγνωριζόταν πάνω από όλα τα άλλα. Και ήταν φυσικό επόμενο λοιπόν θα αποθησαυρίζεται, όπως στην περίπτωση των 44 νομισμάτων που βρέθηκαν στο βόρειο Ισραήλ, στην περιοχή του Φυσικού Καταφυγίου των Ερμών, μια αρχαιολογική θέση με μεγάλη ιστορία, που ξενικά από τους αρχαίους Έλληνες και τον Μέγα Αλέξανδρο.

Κρυμμένοι στη βάση ενός πέτρινου τοίχου οι βυζαντινοί σόλιδοι προέρχονται από την εποχή της βασιλείας του αυτοκράτορα Φωκά (602-610 μ.Χ.) και του αυτοκράτορα Ηράκλειου (610-641 μ.Χ.) ενώ οι πιο πρόσφατοι από αυτούς χρονολογήθηκαν στην εποχή της μουσουλμανικής κατάκτησης της βυζαντινής Παλαιστίνης, η οποία συνέβη το 635 μ.Χ. Και όπως περιγράφει ο Γιοάβ Λερέρ, διευθυντής ανασκαφών της Υπηρεσίας Αρχαιοτήτων του Ισραήλ τα νομίσματα κρύφτηκαν εκεί από κάποιον που έτρεχε να σωθεί από την μουσουλμανική επέλαση.

«Η ανακάλυψη αντικατοπτρίζει», όπως λέει «μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, όπου μπορούμε να φανταστούμε τον ιδιοκτήτη να κρύβει την περιουσία του υπό την απειλή του πολέμου, ελπίζοντας να επιστρέψει μια μέρα για να ανακτήσει την περιουσία του. Εκ των υστέρων, γνωρίζουμε ότι ήταν λιγότερο τυχερός».

Η Καισάρεια Φιλίππων

Τα περισσότερα από τα νομίσματα είναι του βυζαντινού αυτοκράτορα Ηράκλειου και αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι, ότι στα πρώτα του χρόνια ως αυτοκράτορας, μόνο το πορτρέτο του απεικονιζόταν στο νόμισμα, ενώ μετά από λίγο εμφανίζονται και οι εικόνες των γιων του. Μπορεί έτσι, μέσω της απεικόνισής του στα νομίσματα να παρακολουθήσει τους γιους του να μεγαλώνουν, από την παιδική τους κιόλας ηλικία. Η εικόνα τους εμφανίζεται στο ίδιο μέγεθος με τον πατέρα τους, ο οποίος απεικονίζεται με μακριά γενειάδα.

Στο Φυσικό Καταφύγιο Ερμών όπου ανακαλύφθηκαν, βρισκόταν κάποτε η αρχαία πόλη Μπανιάς, γνωστή επίσης ως Πανέας ή Πανίας, αφού ήταν χώρος λατρείας του Πάνα.

Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Ερμών, βόρεια των υψωμάτων του Γκολάν, όπου υπάρχει η πηγή του ποταμού Μπανιά, ενός από τους κύριους παραπόταμους του Ιορδάνη. Εκτός από το ιερό του Πάνα οι αρχαιολόγοι έχουν εντοπίσει τα ερείπια μιας αρχαίας πόλης που ιδρύθηκε κάποια στιγμή μετά την κατάκτηση από τον Μέγα Αλέξανδρο και κατοικήθηκε μέχρι το 1967. Η αρχαία πόλη μάλιστα αναφέρεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου και του Μάρκου με το όνομα Καισάρεια Φιλίππων. Για τους Χριστιανούς εξάλλου, πιστεύεται ότι είναι η τοποθεσία όπου «ο Απόστολος Πέτρος ανακήρυξε τον Ιησού Χριστό».

Εκτός από τα νομίσματα, οι ερευνητές βρήκαν επίσης ερείπια κτιρίων, κανάλια και αγωγούς νερού, ένα κλίβανος για την κατασκευή αγγείων, χάλκινα νομίσματα, και πολλά θραύσματα αγγείων, γυάλινων και μεταλλικών αντικειμένων. «Η ανακάλυψη του θησαυρού νομισμάτων μπορεί επίσης να ρίξει φως στην οικονομία της πόλης Μπανιά κατά τα τελευταία 40 χρόνια της βυζαντινής κυριαρχίας», όπως είπε ο Λερέρ.