2016
Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, τότε θα πάει. Αυτή είναι η βασική αρχή του περίφημου «Νόμου του Μέρφι». Και αν ισχύει αυτός ο νόμος, τότε το 2016 θα είναι μια τρομακτικά δύσκολη χρονιά, αφού είναι πάρα πολλά αυτά που μπορούν να πάνε στραβά, και αν πράγματι πάνε στραβά, τότε οι συνέπειες θα είναι τεράστιες.
Το Bloomberg τα συγκέντρωσε σε ένα άρθρο και μας παρουσιάζει δέκα σενάρια καταστροφής για το 2016 (τα οποία δεν είναι καθόλου απίθανο να γίνουν πραγματικότητα):
Σενάριο 1: Η τιμή του πετρελαίου ανεβαίνει πάνω από τα 100 δολάρια ανά βαρέλι
Το Ισλαμικό Κράτος εξαπολύει επιθέσεις κατά στρατηγικής σημασίας υποδομών σε πετρελαιοπαραγωγικές χώρες της Μέσης Ανατολής. Οι επιθέσεις συμπίπτουν με ένα νέο κύμα βίας στην πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή του Δέλτα του Νίγηρα και ένα πραξικόπημα στη Βενεζουέλα. Παράλληλα, ο θάνατος του προέδρου Abdelaziz Bouteflika βυθίζει την Αλγερία σε πολιτικό χάος. Η Σαουδική Αραβία και τα άλλα μέλη του OPEC δε μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή τους για να εξισορροπήσουν τα προβλήματα, με αποτέλεσμα να σημειωθεί έλλειψη. Η τιμή του πετρελαίου σταματά να πέφτει, και αντίθετα εκτοξεύεται πάνω από τα 100 δολάρια ανά βαρέλι
Σενάριο 2: Η Μεγάλη Βρετανία εγκαταλείπει την Ευρωπαϊκή Ένωση
Αποφασισμένος να δώσει τέλος στην αβεβαιότητα γύρω από το μέλλον της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο πρωθυπουργός David Cameron ανακοινώνει δημοψήφισμα τον Μάιο, νωρίτερα απ’ όσο προέβλεπαν πολλοί. Ο δήμαρχος του Λονδίνου Boris Johnson, μέλος του Συντηρητικού Κόμματος του Cameron, αποφασίζει να τον κοντράρει και να ηγηθεί της καμπάνιας της αποχώρησης από την ΕΕ. Εκμεταλλευόμενος τον λαϊκισμό και τον φόβο για την εισροή προσφύγων, κερδίζει. Ο Cameron παραιτείται. Ο νέος πρωθυπουργός Johnson ξεκινά άμεσα τις διαπραγματεύσεις για την έξοδο της Βρετανίας. Θέλοντας να μείνουν εντός της ΕΕ, διεθνείς τράπεζες και hedge funds μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε άλλες χώρες. Οι βιομηχανίες ακολουθούν σύντομα. Μία μεγάλη ύφεση καραδοκεί καθώς οι επενδυτές περιμένουν να δουν πώς μοιάζει μία Βρετανία εκτός ΕΕ. Η βρετανική λίρα κατρακυλά, το ίδιο και ο FTSE 100, και ο κεντρικός τραπεζίτης Mark Carney αναγκάζεται να αυξήσει τα επιτόκια για να περιορίσει τη φυγή κεφαλαίων, ενώ η απόφαση της Σκωτίας να διεξαγάγει νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της επηρεάζει αρνητικά τα βρετανικά ομόλογα.
Σενάριο 3: Οι τράπεζες πλήττονται από κυβερνοεπιθέσεις
Ρώσοι και Ιρανοί χάκερς ενώνουν τις δυνάμεις τους για να εξαπολύσουν μία σειρά κυβερνοεπιθέσεων στον αμερικανικό χρηματοπιστωτικό τομέα, αντιδρώντας στις αμερικανικές κυρώσεις σε βάρος των χωρών τους. Οι Ιρανοί εξαπολύουν καταστροφικές επιθέσεις σε πλατφόρμες συναλλαγών. Οι Ρώσοι εισβάλουν στο σύστημα ηλεκτρονικών διακανονισμών, διαλύοντας την εμπιστοσύνη στις αξίες των μετοχών και τις συναλλαγές. Η εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα υπονομεύεται, οι τράπεζες αναγκάζονται να περιορίσουν τις αναλήψεις και η Fed αναγκάζεται να κάνει πίσω για περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων. Το δολάριο αποδυναμώνεται, ενώ αντίθετα η τιμή του χρυσού εκτοξεύεται, όπως και η ζήτηση για ακριβοθώρητα ακίνητα στη Νέα Υόρκη, καθώς οι επενδυτές αναζητούν τις πιο ασφαλείς επενδύσεις. Παράλληλα, ο φόβος και η σύγχυση που επικρατεί ευνοεί τις εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες κυβερνοασφάλειας.
Σενάριο 4: Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταρρέει
Μία σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων παρόμοιων με αυτές στο Παρίσι σε ευρωπαϊκές πόλεις, σε συνδυασμό με την ασταμάτητη εισροή προσφύγων, πυροδοτεί μία πολιτική κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel αναγκάζεται να παραιτηθεί, καθώς η ανοιχτή στάση της προς τους πρόσφυγες δεν αρέσει στους Γερμανούς πολίτες. Την ίδια στιγμή, η Marine Le Pen ηγείται ενός κύματος λαϊκισμού σε όλη τη Γαλλία, βασισμένου στην ξενοφοβία και την οικονομική ανησυχία, απειλώντας να θέσει τέλος στα ανοιχτά σύνορα της Ευρώπης. Η προοπτική του να εκλεγεί πρόεδρος γίνεται όλο και πιο κοντινή. Τα ομόλογα χωρών όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία καταρρέουν, καθώς οι κυβερνήσεις τους αρνούνται τις οικονομικές απαιτήσεις του διαδόχου της Merkel. Η αναταραχή στην αγορά σπρώχνει την Ελλάδα εκτός ευρώ. Το Grexit πυροδοτεί μία έντονη συζήτηση για το ποια θα είναι η επόμενη χώρα που θα αποχωρήσει. Το ευρώ κατρακυλά.
Σενάριο 5: Η οικονομία της Κίνας καταρρέει, ο στρατός ανεβαίνει
Η οικονομία της Κίνας αποδεικνύεται ότι είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση από αυτά που αναφέρουν τα επίσημα στοιχεία της. Εξεγέρσεις ξεσπούν σε κάποια εργοστάσια. Η Κίνα περιορίζει ακόμα περισσότερο τα social media και αρχίζει να αναζητά λαϊκιστικούς τρόπους για να αποσπάσει την προσοχή των πολιτών. Υπό νέο πρόεδρο, οι ΗΠΑ στέλνουν περισσότερα πολεμικά πλοία στα δεκδικούμενα ύδατα της νότιας κινεζικής θάλασσας και υποστηρίζει τη νέα αντι-κινεζική κυβέρνηση της Ταϊβάν. Η Κίνα απειλεί με στρατιωτική δράση. Οι εντάσεις οδηγούν σε προβλήματα στη ναυτιλία και τις αεροπορικές μεταφορές, ενώ τα χρηματιστήρια της Ασίας καταγράφουν απώλειες.
Σενάριο 6: Το Ισραήλ επιτίθεται στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν
Με τον Barack Obama να διστάζει και τις Ηνωμένες Πολιτείες να ασχολούνται με τις προεδρικές εκλογές, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu δείχνει τον φόβο του για τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν διατάζοντας επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του. Η κίνηση αυτή επιδεινώνει την ένταση στη Μέση Ανατολή και στρέφει τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ προς το μέρος κάποιου υπερσυντηρητικού. Η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν καταρρέει. Το πετρέλαιο και ο χρυσός παίρνουν την ανιούσα.
Σενάριο 7: Ο Putin απομονώνει τις ΗΠΑ
Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin προλαβαίνει τον Obama ενορχηστρώνοντας μία μετάβαση ισχύος στη Συρία, στο πλαίσιο μίας συμφωνίας για την εξολόθρευση του Ισλαμικού Κράτους. Η συμφωνία περιορίζει το κύμα προσφύγων προς τη δυτική Ευρώπη, ανακουφίζοντας τη Merkel και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες. Η Merkel τελικά υποκύπτει στα λόμπι των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που υποστηρίζουν πως είναι η ώρα να αρθούν οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Εν τέλει, ο Putin παίρνει αυτό που θέλει. Βάζει τη Ρωσία για τα καλά στη Μέση Ανατολή. Επεκτείνει την επιρροή της Ρωσίας πέρα από τα σύνορα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Και καταφέρνει να κάνει την Ευρώπη, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας, να αρχίσει να ξεπερνά την κρίση στην Ουκρανία. Το ρούβλι και οι ρωσικές μετοχές επιδίδονται σε ράλι.
Σενάριο 8: Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνεται
Παρά τη συμφωνία στο Παρίσι, ο πλανήτης μπαίνει σε μία ακόμα χρονιά υπερθέρμανσης-ρεκόρ. Οι επιπτώσεις του φαινομένου Ελ Νίνιο προκαλούν περισσότερες ασφυκτικές πυρκαγιές στην νοτιοανατολική Ασία και η ξηρασία σκοτώνει καλλιέργειες και ζώα στην Αυστραλία. Οι ελλείψεις νερού στη Νότια Αφρική περιορίζουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, και η μεγαλύτερη τεχνητή δεξαμενή στον κόσμο, στα σύνορα της Ζιμπάμπουε με τη Ζάμπια, δεν μπορεί πια να παράξει υδροηλεκτρική ενέργεια. Το πιο θερμό καλοκαίρι στην ιστορία της Ευρώπης προκαλεί καταστροφές στις καλλιέργειες από τον Ατλαντικό ως τη Μαύρη Θάλασσα. Στις ΗΠΑ, η ξηρασία στην Καλιφόρνια εμποδίζει την επέκταση της Silicon Valley και ο χειρότερος χειμώνας των τελευταίων δεκαετιών αναγκάζει τον νέο πρόεδρο να κηρύξει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Οι αναδυόμενες αγορές, που είχαν δείξει σημάδια ανάκαμψης, βυθίζονται σε ύφεση.
Σενάριο 9: Η χαμένη δεκαετία της Λατινικής Αμερικής
Η αποπομπή της Dilma Rouseff από την εξουσία στη Βραζιλία προκαλεί ένα κύμα πολιτικής απογοήτευσης που καθιστά τη χώρα σχεδόν αδύνατο να κυβερνηθεί. Όλο και περισσότερες διαδηλώσεις καταλήγουν σε επεισόδια. Στη Βενεζουέλα, ο πρόεδρος Nicolas Maduro χρησιμοποιεί τον στρατό για να ανακτήσει τον έλεγχο σε μία χώρα που έχει γονατίσει από τις οικονομικές δυσλειτουργίες. Στην Αργεντινή, η οικονομική ύφεση δεν επιτρέπει στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Mauricio Macri να υλοποιήσει τις προεκλογικές υποσχέσεις του. Οι νομισματικοί περιορισμοί παραμένουν, η συμφωνία για το χρέος δεν επιτυγχάνεται και η Αργεντινή βιώνει μία ακόμα ψεύτικη ελπίδα. Η Λατινική Αμερική βυθίζεται σε μία χαμένη δεκαετία. Το νόμισμα της Βραζιλίας καταρρέει, το μεξικάνικο πέσο επίσης πέφτει σε ιστορικά χαμηλά, ενώ η Petrobras χρεοκοπεί.
Σενάριο 10: Ο Donald Trump γίνεται πρόεδρος των ΗΠΑ
Ο Donald Trump κερδίζει το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών και επικρατεί στις γενικές εκλογές του Νοεμβρίου. Δεσμεύεται να εφαρμόσει τα σχέδιά του να αναμορφώσει τον φορολογικό κώδικα των ΗΠΑ, να σκληρύνει τη μεταναστευτική πολιτική –ειδικά σε βάρος των μουσουλμάνων και των Μεξικανών- και να ενισχύσει τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις. Στην ομιλία του το βράδυ της εκλογικής του νίκης, ο Trump επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του να κατηγορήσει την Κίνα για νομισματική χειραγώγηση και να κινηθεί επιθετικά για οικονομική κατασκοπία, προκαλώντας εντάσεις με το Πεκίνο. Άλλες υποσχέσεις που δεσμεύεται να τηρήσει: Ανέγερση φράχτη κατά μήκος των συνόρων με το Μεξικό (σχεδόν 2.000 μίλια), παράλληλα με χρήση μη επανδρωμένων σκαφών και 25.000 πρακτόρων για παρακολούθηση. Χρεώσεις στις προσωρινές βίζα για τους Μεξικανούς και κατασχέσεις εμβασμάτων από Μεξικανούς που βρίσκονται στις ΗΠΑ προς το Μεξικό. Το δολάρια και το μεξικανικό πέσο υποχωρούν.
