Σε έκθεση της, η JP Morgan, αναφέροντας ότι  «Προειδοποιούσαμε για τον κίνδυνο να διακόψει η Ρωσία τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη τους τελευταίους τέσσερις μήνες».

Την περασμένη Παρασκευή η Ρωσία ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει επ’ αόριστον τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη, λίγες ώρες αφότου η ΕΕ πρότεινε να εισαγάγει ανώτατο όριο τιμών στο ρωσικό φυσικό αέριο.

Τα σενάρια

Μακροπρόθεσμα, και πιο θεμελιωδώς, η ενεργειακή κατάσταση στην Ευρώπη συνεχίζει να προκαλεί ανησυχίες σχετικά με τις προοπτικές των ευρωπαϊκών μετοχών για μια σειρά από λόγους:  Το χειρότερο σενάριο όσον αφορά το ρωσικό φυσικό αέριο δεν έχει συμβεί ακόμη. Η σχετικά ήπια αντίδραση στην αγορά μετοχών και σε κάποιο βαθμό στην αγορά φυσικού αερίου φαίνεται να υποδηλώνει ότι η αγορά υποθέτει μια προσωρινή διακοπή του ρωσικού μέσω του Nord Stream 1 μόνο, ενώ η επανέναρξη των παραδόσεων φυσικού αερίου είναι αμφίβολη κατά την άποψή της JPM.

Δεύτερον, ενώ η προσοχή έχει επικεντρωθεί στο Nordstream 1, η Ρωσία εξακολουθούσε να εξάγει καθημερινά 45 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μέσω του TurkStream και 37 εκατ. κυβικά μέτρα/ημέρα μέσω της Ουκρανίας. Αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία μπορεί θεωρητικά ακόμη να μειώσει περαιτέρω τις παραδόσεις φυσικού αερίου, ανάλογα με την ικανότητά της και την προθυμία της να απορροφήσει την υστέρηση των εσόδων. ο αγωγός μέσω Ουκρανία φαίνεται πιο ευάλωτος, παρέχοντας στην Αυστρία, την Ιταλία, τη Σλοβακία και άλλα χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Σαφώς, περαιτέρω περικοπές θα είχαν δυσανάλογο αντίκτυπο στις τιμές σε μια ήδη περιορισμένη αγορά.

Ίσως ο σαφέστερος δυνητικά θετικός βραχυπρόθεσμος καταλύτης είναι τα βήματα για την αλλαγή του μηχανισμού τιμολόγησης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, εφόσον αποδειχθούν επιτύχουν και μειώσουν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και, ίσως, του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Τα δημοσιονομικά κίνητρα από διάφορες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την αντιστάθμιση του αντίκτυπου των υψηλότερων τιμών ενέργειας στα νοικοκυριά βοηθούν, αλλά είναι απίθανο να κινητοποιήσουν τις αγορές.

Αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού

Η λευκή βίβλος της γερμανικής κυβέρνησης δίνει κάποιες ενδείξεις σχετικά με τις λεπτομέρειες που η ΕΕ μπορεί να προσπαθήσει να εφαρμόσει. Η βασική ιδέα είναι να δοθούν κίνητρα για την παραγωγή πράσινης ενέργειας. Σήμερα, το σύστημα αυτό οδηγεί σε υπερβολικά κέρδη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς η ακριβή ενέργεια που παράγεται από φυσικό αέριο και τον άνθρακα, ακόμη και αν η ενέργεια που παράγεται από φυσικό αέριο ανέρχεται μόνο στο 19% του συνόλου της ενέργειας που καταναλώνεται στην Ευρώπη (14% για τον άνθρακα).

Η κυβέρνηση καθορίζει συγκεκριμένο ανώτατο όριο εσόδων σε €/MWh ανά υποκείμενη τεχνολογία παραγωγής (δηλ. ηλιακή, αιολική, πυρηνική, κ.λπ…) Κάθε πλεόνασμα, δηλαδή η διαφορά μεταξύ της τιμής της αγοράς και του ανώτατου ορίου εσόδων που αντιστοιχεί στην τεχνολογία παραγωγής πρέπει να πρέπει να παραδίδεται. Τα έσοδα μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν για οποιονδήποτε σκοπό, π.χ. πληρωμές σε μετρητά στους καταναλωτές για την επιδότηση των λογαριασμών ενέργειας. Η πρόταση δεν διαφέρει από έναν έκτακτο φόρο αλλά το πλεονέκτημα είναι ότι ο μηχανισμός εύρεσης τιμών δεν επηρεάζεται, συνεπώς, τα κίνητρα εξοικονόμησης ενέργειας παραμένουν και επιτρέπει στις κυβερνήσεις να σχεδιάζουν εκ των προτέρων και να προϋπολογίζουν, κάτι που δεν επιτυγχάνεται με την απλή επιβολή ανώτατου ορίου στους λογαριασμούς ενέργειας των νοικοκυριών.

Που θα λειτουργούσε αυτή η πρόταση

Αυτή η πρόταση θεωρητικά θα πρέπει να λειτουργεί καλά για την spot αγορά, το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής πωλείται γενικά προθεσμιακά από τους παραγωγούς καθιστά την εφαρμογή πιο περίπλοκη. Στην Ελλάδα, όπου ένα παρόμοιο σύστημα έχει ήδη εφαρμοστεί, οι όγκοι στην προθεσμιακή αντιστάθμιση έχουν μειωθεί πολύ, όπως φαίνεται. Μερικά από τα ανώτατα όρια τιμών που θεσπίστηκαν εδώ περιλαμβάνουν τα 85 €/MWh για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και 112 €/MWh για τις υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Οι τιμές για το φυσικό αέριο και το λιγνίτη θα καθορίζονται σε μηνιαία βάση (254 €/MWh και 207 €/MWh, αντίστοιχα, τον πρώτο μήνα λειτουργίας). Το απόλυτο ποσό που θα λάβει μια κυβέρνηση μέσω του μηχανισμού ημερήσιου ανώτατου ορίου εσόδων εξαρτάται από το τεχνολογικό προφίλ των παραγωγών της, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα πυρηνικά να είναι πιθανό να αποφέρουν τα υψηλότερα έσοδα. Είναι άγνωστο σε ποιο επίπεδο οποιαδήποτε τιμή ή ανώτατο όριο εσόδων ανά τεχνολογία παραγωγής, αν αυτό το μοντέλο ήταν πράγματι υιοθετηθεί.

Ένα ερωτηματικό σε αυτή την πρόταση είναι το πώς η πρόταση επηρεάζει τη μεγάλη εξωχρηματιστηριακή αγορά (ΟΤC), όπου πραγματοποιείται το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών. Επίσης, δεν είναι σαφές πώς λειτουργεί η αγορά παραγώγων σε αυτό το πλαίσιο. Τα ανώτατα όρια τιμών (αυτά που πληρώνουν οι καταναλωτές) θα μπορούσαν θεωρητικά να λειτουργήσουν και για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς είναι μια σχετικά τοπική αγορά, αλλά θα είναι δύσκολο να εφαρμοστούν για την παγκόσμια αγορές φυσικού αερίου και το LNG.

Διαβάστε επίσης

Λαβρόφ: Η Μόσχα ζήτησε «διευκρινίσεις» από τον ΔΟΑΕ για την έκθεσή του για τη Ζαπορίζια