Η πρώτη μιας σειράς πρωτοβουλιών, που αναμένεται να ξεδιπλωθούν το προσεχές διάστημα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ενόψει και της επόμενης Συνόδου Κορυφής, είναι αυτή που αναλαμβάνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης με επιστολή που απέστειλε προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην βιομηχανία, έναντι αποζημιώσεως.

Στην ίδια πρόταση, όπως πληροφορείται το mononews, υπενθυμίζονται και οι βασικές θέσεις που είχαν διατυπωθεί στην προηγούμενη επιστολή του Μαρτίου, όπως το πλαφόν στη χονδρική τιμή φυσικού αερίου, ώστε να συμπαρασυρθούν προς τα κάτω συνολικά οι τιμές ενέργειας και φυσικά οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.

Το περιεχόμενο της πρότασης της Αθήνας αναμένεται να παρουσιαστεί και να συζητηθεί σε πρώτη φάση στο σημερινό Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας με τη συμμετοχή και του κ. Σκρέκα, προκειμένου να αρχίσουν να διαμορφώνονται οι απαιτούμενοι συσχετισμοί, και ακολούθως θα παρουσιαστεί, επεξεργασμένη περαιτέρω, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.

Η πρώτη νίκη

Πάντως, η ελληνική πλευρά διαφαίνεται πως πέτυχε μια πρώτη νίκη, καθώς όπως μεταδίδει το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) επικαλούμενο διπλωματικές πηγές, οι 27 καταλήγουν σε προσχέδιο συμφωνίας (η οποία αναμένεται να εγκριθεί με ενισχυμένη πλειοψηφία) για το σχέδιο έκτακτης ανάγκης όσον αφορά την κατανάλωση φυσικού αερίου, η οποία προβλέπει οικειοθελή μείωση κατά 15% της κατανάλωσης από τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά την περίοδο από την 1η Αυγούστου 2022 ως την 31η Μαρτίου του 2023.

Όπως και  τη δημιουργία μηχανισμού που θα σημάνει συναγερμό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπτωση εκτεταμένων ελλείψεων αερίου και την εφαρμογή δεσμευτικών στόχων ως προς την εξοικονόμηση και τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων.

Η πρόταση Μητσοτάκη φαίνεται πως έδρασε καταλυτικά, καθώς, σύμφωνα με την νέα πρόταση-συμφωνία, η υποχρεωτική εξοικονόμηση αερίου θα μπορεί να μειώνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για παράδειγμα όταν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης είναι γεμάτες, σε περιπτώσεις διακοπών της ηλεκτροδότησης ή για τη χρήση του αερίου από τη βιομηχανία, ως πρώτης ύλης.

Όλα αυτά πρακτικά σημαίνουν ότι οι αρχικοί όροι της Κομισιόν μετριάστηκαν και τώρα αντιπροτείνονται αρκετές ρήτρες εξαίρεσης, με τους όποιους δεσμευτικούς όρους για την εξοικονόμηση αερίου να είναι αποτέλεσμα πολιτικής διαπραγμάτευσης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι «γραμμένοι στην πέτρα» από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τους συνεργάτες της.

Η λογική Μητσοτάκη

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξ αρχής, είχε τονίσει την ανάγκη εξεύρεσης μιας ευρωπαϊκής λύσης στο πρόβλημα της αντιμετώπισης των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των εκβιασμών της Μόσχας, όπως πιστοποιούν και οι χθεσινές εξελίξεις με τις νέες ανακοινώσεις της Gazprom, εντοπίζοντας ταυτόχρονα, την πολιτική αδυναμία των “27” να συμφωνήσουν επί ενός συγκεκριμένου οδικού χάρτη απέναντι στην κρίση.

Δεσμεύομαι ότι αν δεν υπάρξει μία ευρωπαϊκή λύση, η χώρα μας θα εκπονήσει μόνη της πρόσθετο και μεγαλύτερο σχέδιο στήριξης για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, είχε πει από τον Απρίλιο, σε προσυνέδριο της ΝΔ ο Πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος.

Ενώ, σε προηγούμενη επιστολή προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το Μάρτιο, είχε προτείνει έξι σημεία για την αντιμετώπιση του ενεργειακού σοκ που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (πλαφόν τιμών, ημερήσιο όριο τιμών, καθορισμό τιμών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, πλαφόν στο κέρδος και ενίσχυση ρευστότητας).

Στην πραγματικότητα, καθοριστικό ρόλο πλέον στη διαμόρφωση των τιμών διαδραματίζουν πολιτικές δηλώσεις και φόβοι που πηγάζουν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που οδηγούν σε αβεβαιότητα, τεράστιες διακυμάνσεις τιμών και κερδοσκοπία, έγραφε τότε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, προσθέτοντας με νόημα: Όλα αυτά τα μέτρα θα πρέπει να εστιάζουν στις τιμές του φυσικού αερίου και όχι στις ποσότητες, θα πρέπει να εφαρμοστούν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, και να έχουν σαφώς προσδιορισμένες προϋποθέσεις ενεργοποίησης, αλλά και ρήτρες εξόδου.

Με μία τέτοιου είδους παρέμβαση στην αγορά, η Ένωσή μας μπορεί να προστατεύσει τα μέλη της, σταματώντας την “εργαλειοποίηση” του φυσικού αερίου σε βάρος των οικονομιών μας και αποσυνδέοντας την γεωπολιτική από την ενεργειακή κρίση, χωρίς να επηρεάζεται η παραγωγή και η προσφορά του φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα.

Οι συσχετισμοί και οι συμβιβασμοί

Πάντως, ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στους κόλπους των “27” είναι και το γεγονός ότι από νωρίς χθες η αρχική πρόταση της Κομισιόν αποτελούσε παρελθόν. Με ανώτατο αξιωματούχο να χαρακτηρίζει το σημερινό Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας ως “τεστ αλληλεγγύης”, λέγοντας ανοιχτά πως “ότι γίνεται δεν γίνεται για να εξυπηρετηθεί η Γερμανία”.

Επιπλέον, η συμβιβαστική πρόταση, που μέχρι χθες το βράδυ βρίσκονταν στο τραπέζι, σύμφωνα με πληροφορίες, προέβλεπε πως εναπόκειται σε κράτη μέλη, πέντε τον αριθμό και όχι τρία που έλεγε η αρχική πρόταση, να ενεργοποιήσουν την κατάσταση συναγερμού. Ενώ, είχε αρχίσει να διαμορφώνεται πεδίο συμφωνίας και ως προς πιθανές εξαιρέσεις απέναντι στο όριο του 15%, ανάλογα με τις ανάγκες των κρατών-μελών.

Θετική εξέλιξη αποτελεί και το γεγονός ότι, μετά από απαίτηση πολλών κρατών, φαίνεται ότι θα λαμβάνεται υπόψιν ο μέσος όρος κατανάλωσης της τελευταίας χρονιάς, όπως ζητούσε η Ελλάδα, και όχι ο μέσος όρος κατανάλωσης της τελευταίας πενταετίας, όπως ήθελε η αρχική πρόταση της Προέδρου της Επιτροπής.

Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα χθες ο κ. Γιάννης Οικονόμου είχε τονίσει πως η κυβέρνηση επ ουδενί θα μπορούσε να κάνει αποδεκτή μια οριζόντια μείωση 15%, διότι για την Ελλάδα, αυτό το ποσοστό, επί της ουσίας, θα μεταφράζονταν σε 24%.

Ωστόσο, η κρισιμότητα της κατάστασης αποτυπώνεται και στην έκφραση “δεν υπάρχει plan B” που χρησιμοποίησε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ όταν ρωτήθηκε τι θα γίνει αν δεν υπάρξει πολιτική συμφωνία. Αναφερόμενος στο θέμα των τιμών ενέργειας, σημείωσε ότι η Επιτροπή έχει αναλάβει να προετοιμάσει πρόταση, η ελληνική πρόταση καταγράφει την τρέχουσα κατάσταση και αναμένεται η Επιτροπή να αναφερθεί στο τι ετοιμάζει.

Το σχέδιο της Επιτροπής προέβλεπε στόχο μείωσης 45 bcm, ώστε να υπάρχει ετοιμότητα για σενάριο πλήρους διακοπής του ρωσικού αερίου, σημείωσε, προσθέτοντας ότι δεν γνωρίζει τα ακριβή νούμερα μετά τις αλλαγές αλλά είναι κοντά σε αυτό το νούμερο.

Διαβάστε επίσης

Κυβερνητικές πηγές: Παρέμβαση στην ΕΕ για το φυσικό αέριο ετοιμάζει ο Μητσοτάκης

Αναθεωρημένο σχέδιο για την μείωση του φυσικού αερίου «κοιτάει» η Κομισιόν

Gazprom: Ανακοίνωσε νέα συντήρηση σε τουρμπίνα του Nord Stream 1 – Στο 20% η ροή φυσικού αερίου από τις 27 Ιουλίου