Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας απειλούν να δώσουν τη χαριστική βολή στον κλάδο της γουνοποιίας. Ρεπορτάζ – αφιέρωμα του Reuters

Για δεκαετίες ολόκληρες, το εργαστήρι του Αντώνη Δήσιου έσφυζε από τον ήχο των ραπτομηχανών που έραβαν γούνινα παλτό για τους πλούσιους Ρώσους πελάτες του. Τον Μάρτιο, οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία έκλεισαν την επιχείρηση εν μία νυκτί.

1

Ο Δήσιος, όπως και για εκατοντάδες άλλες επιχειρήσεις γούνας στην Καστοριά, απαγορεύτηκε να εξάγει στη Ρωσία, τη βασική αγορά για τη γουνοποιία στην Ελλάδα. Χωρίς εγχώρια αγορά, έστειλε τους 23 εργαζόμενούς του στα σπίτια τους και οι αποθήκες του γέμισαν με εκατοντάδες απούλητα ενδύματα.

«Η πόλη περνάει τα χειρότερα της», λέει ο Δήσιος, στεκόμενος στον ήσυχο εκθεσιακό χώρο του. «Είμαστε σε απόγνωση», προσθέτει.

Κρατώντας ψηλά ένα παλτό που, όπως είπε, κόστισε 30.000 ευρώ για να φτιαχτεί χρησιμοποιώντας μια από τις πιο ακριβές γούνες στον κόσμο, ρωσική ζιμπελίνα, απευθύνει έκκληση στην ΕΕ να εξαιρέσει τον κλάδο του από τις κυρώσεις.

«Πρέπει να μας αφήσουν ελεύθερους. Ή μπορούν να έρθουν να τα πάρουν και να τα πουλήσουν μόνοι τους», λέει ο κ. Δήσιος.

Εκεί που χτυπά η καρδιά της ελληνικής γουνοποιίας

Στην Καστοριά χτυπά η καρδιά της ελληνικής γουνοποιίας, μιας βιομηχανίας που μετρά αιώνες ζωής, ενώ είναι το τελευταίο εναπομείναν κέντρο παραγωγής γούνας στην Ευρώπη και μία από τις λίγες χώρες της ΕΕ που εξακολουθούν να επιτρέπουν την εκτροφή ζώων για τη γούνα τους παρά τις πιέσεις από οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Με την κατάρρευση της τεράστιας βιομηχανίας γούνας της Δανίας κατά τη διάρκεια της μαζικής σφαγής των βιζόν λόγω κορονοϊού, οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων ελπίζουν ότι η αποκοπή από τη ρωσική αγορά θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ευρωπαϊκής αγοράς γούνας, η οποία έχει ήδη συρρικνωθεί δραστικά μετά τις εκστρατείες για την καλή διαβίωση των ζώων.

Και καθώς όλο και περισσότεροι οίκοι μόδας, όπως οι οίκοι Gucci και Prada, δεσμεύονται να μην χρησιμοποιούν πραγματική γούνα στο μέλλον, οι ακτιβιστές λένε ότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα μπορούσαν να βοηθήσουν να επιταχυνθεί η κατάρρευση μιας βιομηχανίας που χαρακτηρίζουν «ηθικά χρεοκοπημένη».

«Οι Ρώσοι ήταν παραδοσιακά μεγάλοι αγοραστές. Ο πόλεμος προφανώς το σταμάτησε αυτό, κάτι που είναι εξαιρετικά καλά νέα», δήλωσε ο Mark Glover, εκπρόσωπος της Fur Free Alliance, ενός συνασπισμού περισσότερων από 50 ομάδων προστασίας ζώων σε όλο τον κόσμο.

Ένας κλάδος που πεθαίνει

Το πλήγμα για το ελληνικό εμπόριο γούνας ακολουθεί τις απώλειες που έχουν υποστεί κι άλλοι τομείς, όπως η γεωργία, από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος. Αλλά πουθενά δεν είναι τόσο έντονο όσο στην Καστοριά, η οποία επέζησε της καταστροφικής, δεκαετούς οικονομικής κρίσης που είχε πλήξει τη χώρα χάρη στις εξαγωγές γούνας.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, το επιχειρηματικό τους μοντέλο είχε επικεντρωθεί στους πλούσιους Ρώσους αγοραστές και στους τουρίστες που επισκέπτονταν την περιοχή και η Ελληνική Ομοσπονδία Γούνας λέει ότι οι προσπάθειες διείσδυσης σε νέες αγορές, όπως η Νότια Κορέα, είναι μια δύσκολη μάχη.

Οι κυρώσεις απαγορεύουν επίσης στα καταστήματα να πωλούν σε Ρώσους τουρίστες στην Ελλάδα, επειδή η γούνα θεωρείται προϊόν πολυτελείας.

«Πάμε όπου μας θέλουν. Δεν είμαστε σαν τα μήλα. Δεν μπορούμε να βρούμε απλά μια νέα αγορά, πρέπει να υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις», λέει ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Απόστολος Τσούκας.

«Είναι θέμα χρόνου να κλείσουν οι επιχειρήσεις, όση βοήθεια κι αν λάβουν από το κράτος», προσθέτει.

Μέχρι στιγμής, οι περίπου 2.000 επιχειρήσεις της χώρας, κυρίως οικογενειακές, που απασχολούν περίπου 4.000 άτομα σύμφωνα με την ομοσπονδία, υποστηρίζονται από κρατικές ενισχύσεις που τους επιτρέπουν να αποφύγουν τις απολύσεις. Το μέτρο, που ισχύει για τρεις μήνες έως τον Σεπτέμβριο, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αναστείλουν τις συμβάσεις του 80% των εργαζομένων τους, οι οποίοι θα λαμβάνουν κρατικά επιδόματα.

Τα γούνινα ενδύματα είναι μεταξύ των 10 κορυφαίων εξαγωγών της χώρας, αλλά μειώνονται με τα χρόνια. Οι εξαγωγές στη Ρωσία διαμορφώθηκαν πέρυσι σε 14 εκατ. ευρώ, από 55 εκατ. ευρώ το 2017, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Ο αριθμός των εκτροφείων μινκ μειώθηκε σε 92 το 2020 από 131 το 2018, σύμφωνα με την οργάνωση για τα δικαιώματα των ζώων VeGaia.

Κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Καστοριά τον Ιούνιο, ο Άκης Σκέρτσος είπε ότι η βιομηχανία θα στηριχθεί και θα γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να παραμείνει βιώσιμη, αλλά αναγνώρισε την ανάγκη στροφής και σε άλλες δραστηριότητες.

«Η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει έναν σοβαρό λάθος υπολογισμό συνεχίζοντας να στηρίζει τον συγκεκριμένο κλάδο», λέει ο Jo Swabe, διευθυντής δημοσίων υποθέσεων της ΕΕ στη φιλανθρωπική οργάνωση για την προστασία των ζώων Humane Society International.

«Είναι ένας τομέας που πεθαίνει ούτως ή άλλως», σημειώνει.

Για τους γουναράδες όμως της χώρας, το να πρέπει να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους δεν είναι κάτι που καταπίνεται εύκολα.

«Ερχόσουν εδώ και υπήρχε τόσος θόρυβος από τις ραπτομηχανές που δούλευαν και τον κόσμο που δούλευε εδώ», λέει ο 84χρονος Χρήστος Παπαδόπουλος, πασχίζοντας να θυμηθεί μια βαθύτερη κρίση στα 67 χρόνια που έχει στη δουλειά.

«Τελειώσαμε», λέει όρθιος στο άδειο εργαστήρι του. «Αποφεύγω να κατεβαίνω εδώ κάτω. Θα πάθω καρδιακή προσβολή», συμπληρώνει.

Διαβάστε επίσης

Από πότε «απαγορεύεται» η χρήση… γούνας στους οίκους μόδας, στον δρόμο, ακόμη και στα περιοδικά;