Το εντυπωσιακό αρχαίο μαυσωλείο της Σικίνου, που συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε υποδειγματικά τα τελευταία χρόνια τιμήθηκε με το Βραβείο Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς/ Βραβείο Europa Nostra 2022.

Έναν κορυφαίο ευρωπαϊκό θεσμό, που στην φετινή 20ή επέτειό του βράβευσε 30 εξαιρετικά επιτεύγματα από 18 χώρες.

Το μνημείο της Επισκοπής στη Σίκινο, χρονολογούμενο στον 3ο αιώνα διατηρήθηκε μέχρι σήμερα σχεδόν ακέραιο, λόγω της μετατροπής του σε βυζαντινό ναό με αδιάλειπτη χρήση. Το αρχαίο οικοδόμημα εξάλλου, είχε διαδοχικές επεμβάσεις κατά τον Μεσαίωνα αλλά και στα νεώτερα χρόνια, προσφέροντας  έτσι, ένα μοναδικό παλίμψηστο ιστορικών περιόδων, που σπάνια διασώζεται σε άλλες περιπτώσεις αρχαίων μνημείων.

Στον 20ό αιώνα ωστόσο εγκαταλείφθηκε, καθώς είχε πληγωθεί από καταστροφικούς σεισμούς αλλά και από τις ανθρώπινες επεμβάσεις μέσα στους αιώνες.

Οι εργασίες για την αποκατάσταση και την δυνατότητα επίσκεψής του άρχισαν το 2016 από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, που πραγματοποίησε και αρχαιολογική έρευνα κατά την αναστήλωση του μνημείου. Κατά τις εργασίες αποκατάστασης της Επισκοπής, αποκαλύφθηκαν πολύτιμα τεκμήρια του παρελθόντος, όπως επιγραφές και σπαράγματα ρωμαϊκών και βυζαντινών τοιχογραφιών, για την διατήρηση των οποίων εγκαταστάθηκε σύστημα παρακολούθησης μικροκλίματος.

Το σημαντικότερο εύρημα ωστόσο ήταν ο ερμητικά σφραγισμένος και ασύλητος τάφος μιας γυναίκας της ανώτερης τάξης, ονόματι «Νεικώ». Γενικότερα εξάλλου η έρευνα εμπλούτισε τις γνώσεις μας για τα ταφικά μνημεία της ρωμαϊκής περιόδου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και για την βυζαντινή ναοδομία στις Κυκλάδες.

Το μαυσωλείο του 3ου αιώνα στην Επισκοπή Σικίνου
Το μαυσωλείο του 3ου αιώνα στην Επισκοπή Σικίνου

Νέο τοπόσημο

«Αυτό το έργο συνδύασε την μεθοδική έρευνα με την σχολαστική συντήρηση που είχαν ως αποτέλεσμα την υψηλής ποιότητας αποκατάσταση του μνημείου», όπως αναφέρεται από την Κριτική Επιτροπή Απονομής του Βραβείου, που συμπλήρωσε επίσης: «Το μνημείο της Επισκοπής αποτελεί εξαιρετικό πολιτιστικό τοπόσημο για το οποίο είναι ιδιαίτερα υπερήφανη η μικρή νησιωτική κοινότητα.

Κατά τις εργασίες αποκατάστασης του μνημείου επιδιώχθηκε η κατά το δυνατόν επανάχρηση αυθεντικών αρχιτεκτονικών μελών όπως επίσης ενσωματώθηκαν λίθοι που περισυλλέχθηκαν από τον περιβάλλοντα χώρο του. Ο συνδυασμός αρχιτεκτονικών στοιχείων ενός μαυσωλείου της ρωμαϊκής εποχής με αυτά ενός βυζαντινού ναού δημιουργούν ένα μοναδικό μνημείο που είναι απλά καθηλωτικό».

Το είχε την συμπαράσταση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και του  Ιδρύματος  Α. & Μ. Μαρτίνου με την χρηματοδότηση της στατικής και γεωτεχνικής μελέτης. Το συνολικό έργο αποκατάστασης πάντως χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Μεγάλη υποστήριξη ωστόσο παρείχε η  Κοινότητα της Σικίνου που προσδοκά να αποκαταστήσει τον ζωτικό δεσμό της με το εμβληματικό μνημείο, αρχικά με την αναβίωση του ετήσιου εορτασμού του Δεκαπενταύγουστου και στη συνέχεια εγκαινιάζοντας πολιτιστικές δραστηριότητες σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων σε αυτό τον απαράμιλλο αρχαιολογικό χώρο.

Να σημειωθεί ότι οι νικητές θα τιμηθούν στις 26 Σεπτεμβρίου στην Πράγα στην Τελετή  Απονομής των Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτισμικής Κληρονομιάς, η οποία θα λάβει χώρα στο πρόσφατα ανακαινισμένο κτίριο της Κρατικής Όπερας, με οικοδεσπότες την Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, κυρία Μariya Gabriel, και τον πρόεδρο του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Europa Nostra Δρ. Hermann Parzinger.

Δείτε το βίντεο:

Διαβάστε επίσης:

Ίδρυμα Θεοχαράκη: Ο Σπύρος Παπαλουκάς και το αίνιγμα της ζωγραφικής

Ο Απόλλωνας του Τζεφ Κουνς, του πιο ακριβοπληρωμένου καλλιτέχνη στον κόσμο, στην ‘Υδρα