Η δημοκρατία στην Αμερική είναι σήμερα πολύ μακριά από το εγκώμιο στο βιβλίο του με αυτόν τον τίτλο που της έπλεξε ο Alexis De Tocqueville το 1835 (On Democracy in America).

Μία αντίδραση στην ρήση αυτή θα ήταν «και τι με ενδιαφέρει εμένα?» Μία άλλη «καλά να πάθει με αυτά που έχει κάνει», απάντηση που προφανώς σχετίζεται με την επίθεση του προέδρου Bush στο διεθνές σύστημα διακυβέρνησης.

Καλώς ή κακώς, όμως, αυτά που συμβαίνουν στην Αμερική μας αφορούν άμεσα. Κι αυτό πρωταρχικά για δύο λόγους.

Ιστορικά, ότι συμβαίνει στην Αμερική αργά ή γρήγορα έρχεται στην Ευρώπη: από την επανάσταση στην οικονομική ανισότητα, από τα γκέτο στον πλούτο, από την διάκριση της φυλής σ’ αυτήν του φύλου. Η αναφορά δεν είναι απλά στην εξάπλωση της Αμερικανικής κουλτούρας αλλά στις επιπτώσεις που έχει το πολιτικό-οικονομικό σύστημα στην διάρθρωση και στις συμπεριφορές της κοινωνίας. Ο δρόμος είναι κοινός, κοινές και οι επιπτώσεις, έστω με καθυστέρηση.

Δεύτερο, αν η δημοκρατία «πέσει» στην Αμερική, διόλου δεν θα αργήσει η κατάρρευση της και στην Ευρώπη. Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά η Γηραιά Ήπειρος, όπως αντιπροσωπεύεται σήμερα από την Ε.Ε., στηρίζεται στην Αμερική: οικονομικά, πολιτικά, τεχνολογικά. Αν δεν ήταν η Αμερική το Γ΄ Ράιχ θα είχε κερδίσει τον Πόλεμο. Αν δεν ήταν η Αμερική η οικονομική και πολιτική ανασυγκρότηση της Ευρώπης θα είχε επικίνδυνα καθυστερήσει. Χωρίς την Αμερική το Σιδηρούν Παραπέτασμα ίσως να είχε φτάσει στο Καλέ.

Είναι καιρός να συνειδητοποιηθεί, έστω και όψιμα, ότι ο κίνδυνος για την δημοκρατία στην Αμερική είναι άμεσος και μεγάλος. Ο Putin το απέδειξε απερίφραστα.

Η Αμερική δεν είναι απλά διχασμένη ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους. Και τα δύο κόμματα έχουν τις εσωτερικές διαφορές τους. Το χάσμα, όμως, που χωρίζει αυτό που αποκαλείται στην Αμερική «η αριστερά» του Δημοκρατικού κόμματος από την δεξιά του δεν έχει καμία σχέση με τον αντίστοιχο διχασμό στο κόμμα των Ρεπουμπλικάνων.

Το κόμμα του Abraham Lincoln έχει πλέον περάσει στα χέρια του όχλου. Η επίθεση στο Κογκρέσο μπορεί να απέτυχε αλλά η επίθεση στην δημοκρατία συνεχίζεται: ισχυρή, αδιάλειπτη, γενικευμένη. Τα αντίστοιχα Proud Boys, σε άλλες, πιο κρυφές, πιο εκλεπτυσμένες, πιο ύπουλες εκφάνσεις, κυριαρχούν σε επίπεδο τοπικό και πολιτειακό. Ο όραμα είναι ένα: Make America Great Again – (MAGA). Ο στόχος είναι ένας: η επαναφορά του Tramp στην εξουσία. Το μέσο είναι ένα: η επανεκλογή του με κάθε τρόπο, έστω και σε βάρος της δημοκρατίας.

Τι τραγική ειρωνεία που το σύνθημα MAGA ήταν η επωνυμία του ισχυρότερου ναζιστικού κόμματος στην Αμερική του 1935!

Τα βήματα κατά της δημοκρατίας είναι απτά και πολλά. Για ποια δημοκρατία να μιλήσουμε όταν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα στο Τέξας ψηφίζει σήμερα πως η εκλογή του Biden είναι προϊόν νοθείας και άκυρη; Για ποιους θεσμούς όταν το Ανώτατο Δικαστήριο (όπου ο Tramp φρόντισε να διορίσει υπερσυντηρητικούς δικαστές) είναι ένα βήμα πριν την απαγόρευση των αμβλώσεων – ανατρέποντας πολιτική μισού αιώνα και με βεβαιότητα οδηγώντας την κοινωνίαν σε βαθύ διχασμό; Για ποια ισορροπία εξουσιών, όταν σε πολιτειακό επίπεδο οι μειονότητες εμποδίζονται να ψηφίσουν – επειδή κατά τεκμήριο ψηφίζουν τους Δημοκρατικούς – κι αν σε μία έδρα οι Δημοκρατικοί έχουν πλειοψηφία, τότε αλλάζουν τα προσδιορισμένα φυσικά εκλογικά «σύνορα» ώστε η πλειοψηφία να χαθεί; Για ποια κοινωνική ευθύνη να μιλήσουμε όταν παρά τις εν ψυχρώ εκτελέσεις αθώων παιδιών, το λόμπι των όπλων εμποδίζει οποιονδήποτε περιορισμό στην οπλοφορία; Αντίθετα, φτάνει στο σημείο να προτείνει την οπλοφορία των δασκάλων στα σχολεία!

Ο Tramp περιμένει τις εκλογές του Νοεμβρίου για να αποφασίσει αν θα βάλει ξανά υποψηφιότητα. Μέχρι σήμερα. παρά τις μερικές ήττες που υπέστη, οι δικοί του υποψήφιοι έχουν κερδίσει την πλειοψηφία των προκριματικών εκλογών. Με την γερουσία διχασμένη 50%-50%, οι Δημοκρατικοί δεν μπορούν να περάσουν πολλά από τα μέτρα τους. Το νομοθετικό έλλειμμα έρχεται να ενισχύσει την εντύπωση ότι ο Πρόεδρος είναι γέρος, αναποφάσιστος και ίσως ανίκανος.

Αν οι Δημοκρατικοί χάσουν το Κογκρέσο –και κατά κανόνα στις εκλογές που γίνονται στο ενδιάμεσο της προεδρικής θητείας η αντιπολίτευση κερδίζει —  τότε ο Tramp δεν θα διστάσει άλλο. Από μόνος του, χωρίς καν τα αντιδημοκρατικά προεόρτια που γίνονται για να εξασφαλιστεί η εκλογή του, αποτελεί κίνδυνο για την Δημοκρατία. Το έχει περίτρανα αποδείξει, εξάλλου.

Η Αμερική είναι θύμα της επιτυχίας της. Η παγκοσμιοποίηση σε συνδυασμό με την τεχνολογική επανάσταση άφησε εκτός του κοινωνικού ιστού μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης, χωρίς να υπάρχει το αντίστοιχο κοινωνικό κράτος για να απορροφήσει τους οικονομικούς κραδασμούς. Η Ζώνη Σκουριάς (Rust Belt) έδωσε στον Tramp την εκλογή  στο Κολλέγιο των Εκλεκτόρων– ενώ η Clinton είχε άνετα κερδίσει την λαϊκή ψήφο. Τούτη τη φορά, με την πίεση του covid-19 και τον ψηφιακό διχασμό να ελλοχεύουν, ο Tramp μπορεί να κερδίσει και τον λαό.

Ένα πράγμα μπορεί, ίσως, να τον σταματήσει. Η δίωξη του για τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2020. Το υπουργείο δικαιοσύνης, όμως, δείχνει έναν αδικαιολόγητο δισταγμό να ασκήσει διώξεις κατά άλλων, λιγότερο σημαντικών προσωπικοτήτων που παρέκβηκαν το νόμο και αμέλησαν τα καθήκοντά τους – όπως τον πρώτη προσωπάρχη Mark Meadows.

Ο υπουργός δικαιοσύνης Merrick Garland επισκέπτεται το Κίεβο για να συζητήσει με τον πρόεδρο Zelensky την δίωξη Ρώσων για εγκλήματα πολέμου. Καλά θα έκανε να φροντίσει να μην γίνουν εγκλήματα κατά της δημοκρατίας στην χώρα του. Ο όχλος που κυβερνά σε τοπικό και πολιτειακό επίπεδο φορά γραβάτα και κουστούμι. Στην ψυχή και στο μυαλό, στην ιδεοληψία και στην έφεση προς τον φασισμό δεν διαφέρει σε τίποτα από τους κρανοφόρους αλά Βίκινγκ που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο στις 6/1/2020.

Στην Αμερική σήμερα η δημοκρατία κινδυνεύει. Μετά την Αμερική ακολουθεί η Ευρώπη.

Διαβάστε επίσης

Σε αχαρτογράφητα νερά χωρίς πιλότο