Μία μορφή στέκεται πίσω από μια σκηνή. Ένα καναρίνι είναι στο κλουβί του και μια γυναίκα με ομπρέλα προχωρεί μέσα στη βροχή. Μικρές ζωγραφικές σκηνές, στιγμιότυπα θα έλεγε κανείς της καθημερινότητας, που αν και καταγεγραμμένα πριν από μισό αιώνα θα μπορούσε να είναι και σημερινά.

Ο δημιουργός τους Ανδρέας Βουρλούμης (1910-1999), κατ΄εξοχήν ζωγράφος της πόλης της Αθήνας δίνει με λιτό τρόπο εικόνες, καταστάσεις, συναισθήματα. Από εκεί ακριβώς, που πιάνει το νήμα η εγγονή του, η φωτογράφος Ειρήνη Βουρλούμη, που ανοίγει έναν καλλιτεχνικό διάλογο με το ζωγραφικό έργο του παππού της. Περιπλανιέται στην Αθήνα ακολουθώντας τα βήματά του, στέκεται σε τόπους και σκηνές που τον ενέπνευσαν και με το κινητό της τηλέφωνο καταγράφει τις δικές της εικόνες.

Τα μέσα διαφέρουν αλλά ο σκοπός είναι κοινός. Και το αποτέλεσμα η έκθεση «Στον ίδιο χώρο» που εγκαινιάζεται στις 16 Ιουνίου στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με 32 ζεύγη φωτογραφιών και ζωγραφικών έργων που έχει επιλέξει η ίδια η Ειρήνη Βουρλούμη.

Ένας φόρος τιμής στα έργα του Βουρλούμη, τις υδατογραφίες, τους ζωγραφικούς πίνακες, τα σχέδια και τα ποιήματα είναι το εγχείρημα της καλλιτέχνιδας. Ίσως από τα πιο προσωπικά έργα της, αφού στο παρελθόν έχει ασχοληθεί με την καταγραφή των συνεπειών της οικονομικής κρίσης και του μεταναστευτικού προβλήματος ενώ έχει συνεργαστεί ως φωτορεπόρτερ με ξένες εφημερίδες και περιοδικά.

Ανδρέας Βουρλούμης «Μορφή πίσω από σκηνή», 1959 (αριστερά). Ειρήνη Βουρλούμη, Χωρίς τίτλο, 2022 (δεξιά)
Ανδρέας Βουρλούμης «Μορφή πίσω από σκηνή», 1959 (αριστερά). Ειρήνη Βουρλούμη, Χωρίς τίτλο, 2022 (δεξιά)

Η αντιπαραβολή

Στην έκθεση «Στον ίδιο χώρο» η αντιπαραβολή των φωτογραφιών με τα ζωγραφικά έργα επικεντρώνεται θεματικά στην καταγραφή της πόλης της Αθήνας και της καθημερινής ζωής της, αλλά περιλαμβάνει και τη σύνδεση συναισθηματικών καταστάσεων με χρωματικές και μορφολογικές λεπτομέρειες σε τοπία και εσωτερικούς χώρους. Μέσα από τον συσχετισμό των εικόνων έτσι η Ειρήνη Βουρλούμη δημιουργεί γέφυρες μεταξύ της μεταπολεμικής Αθήνας, όπως την αποτύπωσε στα γρήγορα σχέδια του ένας ιστορικής σημασίας ζωγράφος και της ίδιας πόλης σήμερα, όπως την καταγράφει η ίδια στις δικές τις περιπλανήσεις. Από τις εικόνες αυτές αναδύεται ο διαχρονικός χαρακτήρας της πόλης, από την αρχιτεκτονική και το τοπίο ως τη ζωή των κατοίκων της, αλλά και μια εναλλακτική γενεαλογία απεικόνισης του αστικού τοπίου.

Να σημειωθεί, ότι ο Ανδρέας Βουρλούμης που είχε σπουδάσει χημεία, και εργάστηκε μάλιστα για ένα διάστημα ως χημικός, είχε επικεντρωθεί τελικά στη μελέτη της ζωγραφικής, ζώντας για ένα διάστημα και στο Παρίσι. Κατοικούσε στο Κολωνάκι ενώ το εργαστήριό του ήταν στο Παγκράτι και παντού όπου κι αν πήγαινε είχε πάντα μαζί του σημειωματάρια στα οποία ζωγράφιζε. Γέμισε έτσι κατά τη διάρκεια της ζωής του, εκατοντάδες τετράδια με σχέδια και ακουαρέλες, κυρίως με σκηνές από την καθημερινή ζωή στην Αθήνα. ΄Εργα, που έχουν παρουσιαστεί σε δύο αναδρομικές εκθέσεις του στην Εθνική Πινακοθήκη το 1990 και στο Μουσείο Μπενάκη το 1999.

Ανδρέας Βουρλούμης «Καναρίνι» (αριστερά). Ειρήνη Βουρλούμη, Χωρίς τίτλο, 2014-2022 (δεξιά)
Ανδρέας Βουρλούμης «Καναρίνι» (αριστερά). Ειρήνη Βουρλούμη, Χωρίς τίτλο, 2014-2022 (δεξιά)

Η διαδρομή

Από έλληνα πατέρα τον Παναγή Βουρλούμη, τραπεζίτη και πρώην πρόεδρο του ΟΤΕ και ινδονήσια μητέρα, η Ειρήνη Βουρλούμη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στο
Parsons School of Design και στο Columbia Graduate School of Journalism στη Νέα Υόρκη. Εκτός από την καλλιτεχνική της δουλειά ως φωτογράφος συνεργάστηκε με εφημερίδες και περιοδικά, όπως οι The New York Times, The Guardian, The Wall Street Journal, The Financial Times, κυρίως για θέματα που σχετίζονται με την προσφυγική κρίση αλλά και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.

Ανάμεσα στις προσωπικές σειρές έργων της περιλαμβάνεται η σειρά φωτογραφιών με τίτλο «Party like there is no tomorrow» από τις εθνικές εκλογές του 2015, επίσης ο φωτογραφικός συσχετισμός του μυθιστορήματος του Στρατή Μυριβήλη «Η Παναγιά η γοργόνα» με την πρόσφατη υποδοχή μεταναστών στη Σκάλα Συκαμινιάς (The Mermaid Madonna), καθώς και η καταγραφή της Αθήνας ως σκηνικού της οικονομικής κρίσης στη σειρά «In Waiting», που κυκλοφόρησε και σε βιβλίο το 2017 από τον γερμανικό εκδοτικό οίκο Hatje Cantz. Τα έργα της εξάλλου έχουν παρουσιαστεί, μεταξύ άλλων στο Bozar στις Βρυξέλλες, στο Martin Gropius Bau στο Βερολίνο και στο Μουσείο Μπενάκη.

Ανδρέας Βουρλούμης «Μορφή με ομπρέλα» (αριστερά). Ειρήνη Βουρλούμη, Χωρίς τίτλο, 2014-2022 (δεξιά)
Ανδρέας Βουρλούμης «Μορφή με ομπρέλα» (αριστερά). Ειρήνη Βουρλούμη, Χωρίς τίτλο, 2014-2022 (δεξιά)

Info:

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Καλλιρρόης και Φραντζή
Έκθεση: Ειρήνη Βουρλούμη «Στον ίδιο χώρο»
Διάρκεια: 16 Ιουνίου – 30 Οκτωβρίου

Διαβάστε επίσης:

Ένα γλυπτό μπαλόνι του Τζεφ Κουνς για την Ουκρανία – Προσφορά μεγιστάνα

Νέες ταινίες στους κινηματογράφους: Γαλλικές ανησυχίες, αμερικάνικοι εφιάλτες από το παρελθόν και δεινόσαυροι

Ζώδια: Οι προβλέψεις για σήμερα Πέμπτη 9 Ιουνίου 2022