Η ασθενέστερη αναπτυξιακή προοπτική και τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης για να αναχαιτιστεί η ενεργειακή κρίση παραπέμπουν σε μια πιο ήπια μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στην Ελλάδα σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις. Αυτό αναφέρει ο διεθνής οίκος Fitch Ratings σε νέα του ανάλυση για την Ελλάδα στέλνοντας όμως παράλληλα το μήνυμα στις αγορές πως παρόλα αυτά αναμένει ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος θα μειωθεί κατά τη διάρκεια της προσεχούς διετίας.

Η Fitch:

1

–          Αναμένει πλέον ανάπτυξη 3,5% φέτος από 4,1% που ήταν η αρχική εκτίμηση προβλέποντας πως θα συνεχιστεί με επιβραδυνόμενο ρυθμό η ανάκαμψη της οικονομίας από το πανδημικό σοκ εξαιτίας της ανάκαμψης στον τουρισμό και της αύξησης στην αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Πέρσι η ανάπτυξη είχε ανέλθει στο 8,3% ενώ για το 2023 η τρέχουσα εκτίμηση του διεθνούς οίκου είναι για περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 3,2%, εξαιτίας των υψηλότερων τιμών, της υποχώρησης του κλίματος εμπιστοσύνης, της ασθενέστερης ανάπτυξης σε βασικούς εμπορικούς εταίρους μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

–          Επισημαίνει πως στοιχεία από έρευνες δείχνουν απότομη κάμψη στην επιχειρηματική και καταναλωτική εμπιστοσύνη το Μάρτιο και τον Απρίλιο. Ο πληθωρισμός έχει εκτιναχθεί κυρίως εξαιτίας των αυξημένων τιμών στην ενέργεια, ενσωματώνοντας παράλληλα και την επίδραση βάσης από τον αποπληθωρισμό που είχε καταγραφεί την Άνοιξη του 2021.

Επιπροσθέτως το 40% του αερίου το προμηθεύεται η χώρα από τη Ρωσία καθώς και το 11% της πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας. Η ΕΚΤ υπολογίζει πως η ελληνική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία θα μπορούσε να μειωθεί κατά 0,8% εάν η προσφορά φυσικού αερίου μειωνόταν κατά 10%, φέρνοντας μέτρα εξορθολογισμού.

Το πιο πρόσφατο δυσμενές σενάριο της Τράπεζας της Ελλάδος, το οποίο λαμβάνει υπόψιν το ενδεχόμενο παρατεταμένων διακοπών του ενεργειακού εφοδιασμού και διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας, προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ το 2022 κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη του βασικού σεναρίου που είχε η ΤτΕ πριν τον πόλεμο και μια ποσοστιαία μονάδα κάτω από το τρέχον, νέο βασικό σενάριο (3,8%), ενώ ο πληθωρισμός θα ήταν κατά μέσο όρο στο 7%.

–          Τα δημόσια οικονομικά βελτιώθηκαν το 2021 περισσότερο από ότι αναμενόταν. Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης υποχώρησε στο 7,4% του ΑΕΠ, χαμηλότερα από την εκτίμηση της Fitch για 9,6%.

Ωστόσο αναμένει μικρότερη μείωση του ελλείμματος στη διετία 2022 – 2023, καθώς επιδεινώνεται το μακροοικονομικό περιβάλλον και ενεργοποιούνται μέτρα για να μετριαστεί η επίπτωση από το υψηλό ενεργειακό κόστος  με επιπλέον κόστος 2 δισ. ευρώ (περίπου 1% του ΑΕΠ) τον τελευταίο μήνα.

Τώρα η Fitch αναμένει το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης στο 4,8% του ΑΕΠ φέτος και περαιτέρω στο 3,1% το 2023. Στις προβλέψεις για το 2023 ενσωματώνονται κάποια μέτρα στήριξης από τον προϋπολογισμό για την  ενεργειακή κρίση. Αυτό είναι συνακόλουθο με τα τελευταία μέτρα που ανακοίνωση η κυβέρνηση στις 6 Μαΐου ορισμένα εκ των οποίων θα έχουν διάρκεια 12 μηνών με πρώτο μήνα τον Ιούλιο.

–          Το χρέος υποχώρησε στο 193,3% του ΑΕΠ το 2022, κάτω από την εκτίμηση του οίκου για 195% και αναμένεται να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στο 182% το 2023, παρά την μικρότερη μείωση του ελλείμματος ενώ παραμένει θετική η δυναμική της ονομαστικής ανάπτυξης. Το ελληνικό χρέος θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο διάστημα – η πρόβλεψη του οίκου για το 2023 είναι περίπου 3,3 φορές μεγαλύτερη από το μέσο όρο των χωρών στην ίδια κατηγορία αξιολόγησης. Ωστόσο υπάρχουν παράγοντες που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους.

Το μαξιλάρι θα παραμείνει σημαντικό, περίπου στο 15% του ΑΕΠ στο τέλος του έτους. Οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν αυξηθεί σημαντικά, αλλά το χαμηλό ποσοστό του χρέους που είναι σε διαπραγμάτευση (σχεδόν το 24% του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης) και μια μέση διάρκεια ωρίμανσης στα 20,5 χρόνια αντισταθμίζουν την επίπτωση της αύξησης στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Εάν τα επιτόκια αυξάνονταν άνω του 4% (από 3,6% σήμερα) ο οίκος υπολογίζει πως ο λόγος των τόκων προς έσοδα για το 2023 θα ήταν 5,9% έναντι 9% που είναι ο μέσος όρος στην κατηγορία αξιολόγησης «BB».

Πάντως, η ευνοϊκή διάρθρωση του ελληνικού χρέους  σημαίνει ότι τα χρονοδιαγράμματα απόσβεσης είναι διαχειρίσιμα, βοηθούμενα επίσης από την αποπληρωμή του Απριλίου των εκκρεμών δανείων του ΔΝΤ, δύο χρόνια νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα. Η ανακοίνωση της ΕΚΤ το Δεκέμβριο ότι οι επανεπενδύσεις του PEPP θα μπορούν να αναπροσαρμοστούν σε περιόδους έντασης στις αγορές δρα υποστηρικτικά στη βιωσιμότητα του χρέους.

Η ΕΚΤ έχει υποδείξει πως στην περίοδο των επανεπενδύσεων, τα ελληνικά ομόλογα θα είναι επιλέξιμα ως εχέγγυα για πράξεις αναχρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών.

Μια επιβεβαιωμένη πτωτική πορεία για το χρέος και η συνέχιση της βελτίωσης του ενεργητικού των συστημικών τραπεζών θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναβάθμιση της ελληνικής αξιολόγησης.