Σχεδόν οκτώ εβδομάδες αφότου ο Βλαντιμίρ Πούτιν έστειλε στρατεύματα στην Ουκρανία, με τις στρατιωτικές απώλειες να αυξάνονται και τη Ρωσία να αντιμετωπίζει μία άνευ προηγουμένου διεθνή απομόνωση, ένας μικρός αλλά αυξανόμενος αριθμός υψηλόβαθμων στελεχών του Κρεμλίνου αμφισβητούν σιωπηλά την απόφασή του να προχωρήσει σε πόλεμο.

Οι επικριτές εντοπίζονται κατά κύριο λόγο σε υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης και των κρατικών επιχειρήσεων. Πιστεύουν ότι η εισβολή ήταν ένα καταστροφικό λάθος που θα φέρει τη χώρα πολλά χρόνια πίσω, σύμφωνα με πηγές του bloomberg. Όλοι μίλησαν ανώνυμα, φοβούμενοι ότι θα υπάρξουν αντίποινα αν σχολιάσουν την κατάσταση δημόσια.

1

Μέχρι στιγμής, αυτοί οι άνθρωποι δεν βλέπουν καμία πιθανότητα ο Ρώσος πρόεδρος να αλλάξει πορεία και καμία προοπτική οποιασδήποτε αμφισβήτησής του στο εσωτερικό. Ο Πούτιν βασίζεται ολοένα και περισσότερο σε έναν στενό κύκλο σκληροπυρηνικών συμβούλων, απορρίπτοντας τις προσπάθειες άλλων αξιωματούχων να τον προειδοποιήσουν για το τεράστιο οικονομικό και πολιτικό κόστος, είπαν.

Φόβοι για περιορισμένη χρήση πυρηνικών όπλων

Κάποιοι επισήμαναν ότι συμμερίζονται όλο και περισσότερο τον φόβο που εκφράζουν οι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να στραφεί σε περιορισμένη χρήση πυρηνικών όπλων εάν αποτύχει η εκστρατεία την οποία θεωρεί ιστορικής σημασίας αποστολή για τον ίδιο.

Σίγουρα, η υποστήριξη προς τον πόλεμο του Πούτιν από μεγάλο μέρος της ρωσικής ελίτ παραμένει, ενώ πολλοί είναι αυτοί που ασπάζονται δημόσια και ιδιωτικά την πεποίθηση του Κρεμλίνου ότι η σύγκρουση με τη Δύση είναι αναπόφευκτη και ότι η οικονομία θα προσαρμοστεί στις σαρωτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.

Και η δημόσια υποστήριξη παραμένει ισχυρή καθώς το αρχικό σοκ και τα προβλήματα από τις κυρώσεις έχουν δώσει τη θέση τους σε ένα είδος σουρεαλιστικής σταθερότητας στη Ρωσία.

Ακρωτηριασμός της ρωσικής οικονομίας

Ωστόσο, ολοένα και περισσότεροι κορυφαία στελέχη έχουν φτάσει να πιστεύουν ότι η δέσμευση του Πούτιν να συνεχίσει την εισβολή θα καταδικάσει τη Ρωσία σε χρόνια απομόνωσης και αυξημένης έντασης, που θα οδηγήσουν την οικονομία της σε ακρωτηριασμό, θα θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της και θα πλήξουν την παγκόσμια επιρροή της.

Μερικοί μεγιστάνες της χώρας έχουν ήδη προχωρήσει σε “διακριτικές” δηλώσεις αμφισβητώντας τη στρατηγική του Κρεμλίνου, αλλά πολλοί ισχυροί παίκτες φοβούνται πολύ τις συνέπειες που θα υποστούν οι διαφωνούντες που θα εκφράσουν την άποψη τους δημόσια.

Οι σκεπτικιστές εξεπλάγησαν από την ταχύτητα και το εύρος της αντίδρασης των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, με τις κυρώσεις να παγώνουν τα μισά από τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας 640 δισεκατομμυρίων δολαρίων και τις ξένες εταιρείες να εγκαταλείπουν επενδύσεις δεκαετιών κλείνοντας τις δραστηριότητες τους στη χώρα σχεδόν εν μία νυκτί. Παράλληλα εξεπλάγησαν από την παροχή σταθερής στρατιωτικής στήριξης στο Κίεβο που βοηθά τις ουκρανικές δυνάμεις να αντιταχθούν στη ρωσική προέλαση.

Ανώτεροι αξιωματούχοι προσπάθησαν να εξηγήσουν στον πρόεδρο ότι ο οικονομικός αντίκτυπος των κυρώσεων θα είναι καταστροφικός, διαγράφοντας τις δύο δεκαετίες ανάπτυξης και αύξησης του βιοτικού επιπέδου που είχε προσφέρει ο Πούτιν κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, αναφέρουν πηγές.

Ο Πούτιν απέρριψε τις προειδοποιήσεις, λέγοντας ότι ενώ η Ρωσία θα πληρώσει τεράστιο κόστος, η Δύση δεν του είχε αφήσει άλλη εναλλακτική από το να διεξάγει πόλεμο. Δημόσια, ο Πούτιν λέει ότι το «οικονομικό Blitzkrieg (πολεμική ενέργεια)» έχει αποτύχει και η οικονομία θα προσαρμοστεί.

Βέβαιος για τη στήριξη των πολιτών

Ο πρόεδρος παραμένει βέβαιος ότι το κοινό τον στηρίζει, με τους Ρώσους έτοιμους να υπομείνουν χρόνια θυσίας για το όραμά του για το εθνικό μεγαλείο, ανέφεραν πηγές. Με τη βοήθεια σκληρών capital controls, το ρούβλι έχει ανακτήσει τις περισσότερες από τις αρχικές του ζημίες και ενώ ο πληθωρισμός έχει εκτοξευθεί, η οικονομική αναστάτωση παραμένει σχετικά περιορισμένη μέχρι στιγμής.

Ο Πούτιν είναι αποφασισμένος να συνεχίσει τον αγώνα, ακόμα κι αν το Κρεμλίνο χρειαστεί να μειώσει τις φιλοδοξίες του για μια γρήγορη, σαρωτική κατάληψη μεγάλου μέρους της χώρας και να συνεχίσει μια εξαντλητική μάχη για την περιοχή του Ντονμπάς στα ανατολικά. Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, ο συμβιβασμός με λιγότερα θα άφηνε τη Ρωσία απελπιστικά ευάλωτη και αδύναμη μπροστά στην απειλή που αντιμετωπίζει από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους.

Από την έναρξη της εισβολής μέχρι τώρα, ο κύκλος των συμβούλων και των επαφών του Πούτιν έχει στενέψει ακόμη περισσότερο από την ήδη περιορισμένη ομάδα των σκληροπυρηνικών που συμβουλευόταν τακτικά στο παρελθόν, αναφέρουν πληροφορίες. Η απόφαση για εισβολή ελήφθη από τον Πούτιν και λίγα “γεράκια”, όπως ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Βαλέρι Γκερασίμοφ και ο Νικολάι Πατρούσεφ, γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, κατά τις ίδιες πηγές.

Οι επικριτές δεν βλέπουν κανένα σημάδι που να δείχνει ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να εξετάσει το ενδεχόμενο περιορισμού της εισβολής λόγω των απωλειών ή να πραγματοποιήσει τις σημαντικές παραχωρήσεις που απαιτούνται για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός.

Η περιορισμένη πληροφόρηση συνέβαλε και στον λάθος υπολογισμό του Κρεμλίνου στις πρώτες μέρες της επίθεσης, για γρήγορη στρατιωτική πρόοδο, ανέφεραν οι άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα. Ο Ρώσος ηγέτης υποτίμησε και τον Ουκρανό ομόλογό του, θεωρώντας τον αρχικά ως αδύναμο.

Ο ρόλος του Αμπράμοβιτς

Ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, ο δισεκατομμυριούχος που βοήθησε στη διαμεσολάβηση των έως τώρα αποτυχημένων ειρηνευτικών συνομιλιών, έπρεπε να διαλύσει τις αυταπάτες του Πούτιν ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι, πρώην κωμικός ηθοποιός, θα εγκατέλειπε τη χώρα μόλις ξεκινήσει η εισβολή, αναφέρουν πληροφορίες.

Στην KGB, την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας, η απογοήτευση για την αποτυχία της εισβολής μέχρι στιγμής, αυξάνεται, σύμφωνα με τον Αντρέι Σολντάτοφ, ειδικό στις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας. Άλλοι περίμεναν ότι οι μάχες δεν θα διαρκούσαν περισσότερο από μερικές εβδομάδες, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση.

Μόνο ένας ανώτερος αξιωματούχος έχει μέχρι στιγμής έρθει σε ρήξη με το Κρεμλίνο για την εισβολή: ο Ανατόλι Τσουμπάις, ο μη δημοφιλής αρχιτέκτονας των ιδιωτικοποιήσεων της δεκαετίας του 1990 και απεσταλμένος του Κρεμλίνου για το κλίμα. Έφυγε από τη χώρα και ο Πούτιν τον απομάκρυνε από τη θέση του.

Οι προδότες

Σε άλλους που προσπάθησαν να παραιτηθούν – συμπεριλαμβανομένης της επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Ελβίρα Ναμπιουλίνα – ζητήθηκε να παραμείνουν για να βοηθήσουν στη διαχείριση των οικονομικών επιπτώσεων, αναφέρει το Bloomberg. Ορισμένοι αξιωματούχοι χαμηλότερου προφίλ ζήτησαν να μετατεθούν σε θέσεις εργασίας που δεν σχετίζονται με τη χάραξη πολιτικής.

Ανώτεροι αξιωματούχοι έχουν καταγγείλει όσους εγκατέλειψαν τη χώρα ως «προδότες».

Μεταξύ των Ρώσων μεγιστάνων, πολλοί από τους οποίους είδαν τα γιοτ και τις περιουσίες τους να κατάσχονται υπό τις κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους, υπάρχουν μερικοί που εμφανίστηκαν επικριτικοί για τον πόλεμο- χωρίς να αναφερθούν στον Πούτιν.

Ο μεγιστάνας των μετάλλων Όλεγκ Ντεριπάσκα χαρακτήρισε τον πόλεμο «παραφροσύνη» στα τέλη Μαρτίου, λέγοντας ότι θα μπορούσε να είχε τελειώσει «πριν από τρεις εβδομάδες μέσω εύλογων διαπραγματεύσεων». Προειδοποίησε ότι οι μάχες θα μπορούσαν να συνεχιστούν για «αρκετά ακόμη χρόνια».

Κάποιοι στην ελίτ έχουν ασκήσει πιέσεις για μια ακόμη πιο σκληρή γραμμή. Αφότου ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ υπερασπίστηκε έναν δημοφιλή τηλεοπτικό παρουσιαστή που είχε εγκαταλείψει τη χώρα τις ημέρες μετά την εισβολή, ο ισχυρός άνδρας της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ — του οποίου τα στρατεύματα πολεμούν στην Ουκρανία — τον κατηγόρησε για ανεπαρκή πατριωτισμό.

«Ο Πούτιν έχει οικοδομήσει το καθεστώς του με τέτοιο τρόπο, ώστε να συντηρεί την δημόσια στήριξη προς το πρόσωπο του, η οποία του έχει δώσει τα μέσα να ελέγχει την ελίτ», δήλωσε η Τατιάνα Στανοβάγια πολιτική σύμβουλος της R.Politik.

«Δεν υπάρχει περιθώριο διαφωνίας ή συζήτησης, όλοι πρέπει απλώς να συνεχίσουν έτσι και να εφαρμόσουν τις εντολές του προέδρου και όσο ο Πούτιν διατηρεί την κατάσταση υπό έλεγχο, οι άνθρωποι θα τον ακολουθούν».