Διάβασα την συνέντευξη του Klaus Regling, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (European Stability Mechanism) και έφριξα. Κανονικά, στα λεγόμενα του ταιριάζει κυρίως η σιωπή. Αλλά, είναι τόσο εξωφρενικές οι απόψεις του σε σχέση με την πραγματικότητα, που του οφείλεται μία απάντηση. Όχι πως περιμένω να την διαβάσει ή να αλλάξει γνώμη. Αλλά, τουλάχιστον, να υπάρχει για το γ….

Σήμερα, ενώ η πανδημία εξακολουθεί να αλωνίζει σε παγκόσμιο επίπεδο και ενώ η παγκόσμια οικονομία δεν γνωρίζει πως θα ανταπεξέλθει στις γεωπολιτικές προκλήσεις και στην οικονομική δυσπραγία του πολέμου, ο κ. Regling εμμένει στην λογική της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της υπερισχύος της νομισματικής πολιτικής.

Θα ήταν εύκολο να λεχθεί ότι ζει σε άλλη πραγματικότητα. Εύκολο και μάλλον ακριβές. Διότι ο κ. Regling εκπροσωπεί την περίπτωση όπου η ιδεολογία εξηγεί τα γεγονότα—και η ιδεολογία γίνεται έτσι πραγματικότητα.

Υποστηρίζει ότι η Ελλάδα θα ήταν σκόπιμο να έχει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 2% το 2023. Μολονότι από τη μία μεριά παραδέχεται ότι το Σύμφωνο Ανάπτυξης και Σταθερότητας χρειάζεται αναμόρφωση, από την άλλη υπερασπίζεται την εφαρμογή του. Πάνω απ’ όλα οι κανόνες.

Στην Ελλάδα, βέβαια, τους κανόνες του έχουμε για να τους αγνοούμε. Κι αυτό είναι ανάθεμα για τον κ. Regling—όπως είναι και καταδίκη για την χώρα. Αλλά, ζούμε σε περίοδο όχι απλά κρίσης αλλά πολέμου. Στον πόλεμο φτιάχνεις νέους κανόνες.

Το ίδιο έγινε με την πανδημία. Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένας νέος κανόνας. Φαίνεται ότι η αντοχή του κ. Regling στην καινοτομία εξαντλήθηκε με την ίδρυση του Ταμείου. Και επειδή μερικά κράτη δεν θα απορροφήσουν όλους τους πόρους που τους αναλογούν, ο επικεφαλής του ΕSM προτιμά να μην αναληφθεί πρόσθετος δανεισμός – μέχρι να εξαντληθεί ο υπάρχων.

Τις διαφορετικές ανάγκες ανάμεσα στα κράτη-μέλη δεν τις αναγνωρίζει. Κατά τα άλλα, όμως, ισχυρίζεται ότι ο ευρωπαϊκός διαχωρισμός Βορά-Νότου είναι ξεπερασμένος!

Το πρόβλημα με τον κ. Regling και τον οργανισμό που διοικεί είναι ότι δεν μπορούν να κατανοήσουν την τεράστια διαφορά ανάμεσα στον σκληρό χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό των ανεξέλεγκτων αγορών και του καπιταλισμού που έχει ανθρώπινο πρόσωπο: που τιμά, δηλαδή, το κοινωνικό συμβόλαιο.

Για τον κ. Regling η πραγματικότητα είναι αριθμοί. Δεν είναι άνθρωποι, δεν είναι αίμα, σάρκα και οστά, δεν είναι πάθος και όρεξη, δεν είναι φόβος και αλήθεια.

Στυγνός τεχνοκράτης που αν παραμείνει στην θέση του – θέση ως λειτούργημα και θέση ως νοοτροπία – κινδυνεύει να καταστρέψει κόσμο και κοσμάκη. Είναι ευτύχημα που αποχωρεί. Μεγάλο το ερώτημα ποιος θα τον ακολουθήσει στην θέση του, βέβαια;

Η Ε.Ε. κρίνεται από πολλά τούτες τις ημέρες. Από την ανταπόκρισή της στο πόλεμο της Ουκρανίας με την Ρωσία,  (θα προσφέρει έγκαιρα τα οπλικά συστήματα που χρειάζεται η δύσμοιρη χώρα;),  από την διαχείριση της ενεργειακής κρίσης (θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική;), από την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών (θα αφήσει την Πολωνία να σηκώσει όλο το βάρος ενισχύοντας έτσι την άνοδο του εκεί λαϊκισμού ή θα αποφασίσει επιτέλους να αλλάξει την Συνθήκη του Schengen;), από την ικανότητά της να ανοίξει νέους δρόμους στην οικονομική πολιτική (θα κινείται αναποφάσιστα ανάμεσα σε ρήτρες διαφυγής και όρκους συντηρητισμού ή θα τολμήσει να μιλήσει για αναθεώρηση στόχων, για κατάργηση κανόνων, για ρυθμίσεις χρεών;).

Δεν έχει νόημα  να συνεχιστεί η απαρίθμηση. Το αναμφισβήτητο γεγονός είναι ότι με στελέχη όπως ο κ. Regling η Ε.Ε. κινδυνεύει να πάει άπατη. Γραπωμένος στην ασφάλεια του παρελθόντος βλέπει το νέο, αβέβαιο, μέλλον με τις πολλές και ποικίλες εκβάσεις του, τρομάζει και βρίσκει καταφύγιο στην άρνηση. Πάνω οι κανόνες, κάτω οι άνθρωποι.

Θεέ μου, σε ποιους εμπιστευτήκαμε την μοίρα μας!  Δικό μας, όμως, το λάθος, που με τις πράξεις μας τους ανοίξαμε την πόρτα.

Διαβάστε επίσης:

Κλάους Ρέγκλινγκ: Οι δημοσιονομικοί κανόνες μετά την πανδημία θα πρέπει να είναι απλούστεροι