Πώς αποχαιρετάει μία φωτογράφος τους γονείς της;

Ένα ζευγάρι μέσα σε μία καρδιά γεμάτη φως. Ένα ανάγλυφο «σεμέν» καλύπτει το πρόσωπο μίας καλοντυμένης γυναίκας. Ένα μαύρο πουλί κουβαλάει στο ράμφος του μια τρυφερή, οικογενειακή φωτογραφία. Ένα γράμμα και μία χειρόγραφη κάρτα ταλαιπωρημένη από το πέρασμα του χρόνου. Μια τρυφερή αγκαλιά. Ένα παιδικό φόρεμα στον ουρανό. Το ασπρόμαυρο πορτρέτο ενός παιδιού σε μία κόκκινη δίνη. Το φιλί της μαμάς στην κόρη. Το πορτρέτο μιας γυναίκας που θα μπορούσε να είναι μοντέλο εποχής ή σταρ του Χόλιγουντ.

«Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου» είναι ο τίτλος της έκθεσης της Κατερίνας Καλούδη που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138) από σήμερα μέχρι τις 22 Μαΐου. Παλιές φωτογραφίες, ρούχα, αντικείμενα, υφάσματα, αναμνήσεις έγιναν έργα τέχνης στον τοίχο… Οικογενειακές ιστορίες και φανταστικοί εσωτερικοί διάλογοι δημιούργησαν μια κοινή αφήγηση, ασπρόμαυρη, έγχρωμη, αποχρωματισμένη, σαν ένα παιδικό, αυτοσχέδιο κολάζ.

Ποίηση και φωτογραφία. Αφαίρεση και συναίσθημα. Η δημιουργός θέλησε να μοιραστεί με το κοινό μια τελευταία συνομιλία με τους γονείς της. Για να τους τιμήσει, όπως θα πει η ίδια, να τους ευχαριστήσει, να τους συγχωρήσει. Και να αποσυνδεθεί.

Όπως εξηγεί, μετά την απώλεια των δικών της ανθρώπων, απομάκρυνε από το πατρικό της προσωπικά αντικείμενα και οικογενειακά κειμήλια. Στη διάρκεια αυτής της επίπονης διαδικασίας, είχε μαζί της την φωτογραφική της μηχανή, για να (ξανα)γεννηθούν ιστορίες από το παρελθόν.

Τι μπορεί να πει άραγε μια εικόνα όταν οι πρωταγωνιστές της δεν είναι πια εδώ; Aνάμεσα μας;

Είναι η στιγμή που ο καθένας δίνει τη δική του απάντηση, βρίσκει κομμάτια της δικής του ζωής, ξεφυλλίζει το προσωπικό οικογενειακό του άλμπουμ. Έτσι κι αλλιώς, οι άξονες της έκθεσης, είναι αόρατοι. Από τη μια υπάρχει ο φωτογραφικός, καλλιτεχνικός διάλογος και από την άλλη, ο συναισθηματικός διάλογος ενός ανθρώπου που έρχεται αντιμέτωπος με το παρελθόν και τον θάνατο. Μόνος του.

Απουσία. Σιωπή. Αναμνήσεις. Θύελλα συγκινήσεων. Αυτοανάλυση. Αναδρομή. Ζωή. Γονείς. Πρόγονοι. Αρχή. Τέλος. Κύκλος. Άσπρο και μαύρο, και κόκκινο. Πένθος και ευάλωτα συναισθήματα. Ανασκόπηση του χθες. Χρόνος. Η τραπεζαρία του πατρογονικού σπιτιού μετατρέπεται την εποχή της πανδημίας και της απομόνωσης, σε φωτογραφικό στούντιο με την Κατερίνα Καλούδη, καταξιωμένη φωτογράφο ήδη από τη δεκαετία του 80, που έχει «σκηνοθετήσει» εκθέσεις με «Μοντέρνες Αφροδίτες», «Αόρατες Επαφές», «Τσιγγάνες», να στρέφει την κάμερα στην παιδική της ηλικία. Και την ενηλικίωση της. Τον απογαλακτισμό.

Άλλωστε η φωτογραφία έχει αυτή ακριβώς τη «μαγική» ιδιότητα. Να ζωντανεύει αναμνήσεις, να φέρνει στο νου ανθρώπους που έχουν φύγει από τη ζωή, να χρωματίζει ή να αποχρωματίζει τη νοσταλγία. Και ο τίτλος της έκθεσης; «Δανεικός» από τη μετάφραση του βιβλίου «Comment j’ai vide la maison de mes parents» της Lydia Flem. «Ground zero», «Μητρική παρακαταθήκη», «Ορφανεμένα αντικείμενα», «Άνω κάτω», «Διασχίζοντας το πένθος», λέξεις-κλειδιά στα περιεχόμενα της ελληνικής έκδοσης…

Στο Μουσείο Μπενάκη θα «διαβάσουμε» τις ιστορίες μέσα στις ιστορίες. Με φως.

Διαβάστε επίσης:

Ποια Ελληνίδα σχεδιάστρια «εμφανίστηκε» στα Όσκαρ;

Ποιος είναι ο Έλληνας εκατομμυριούχος που επιδιώκει να γίνει κυβερνήτης της Νέας Υόρκης;