Η κρίση ξεκίνησε ως ενεργειακή με την εκτίναξη των τιμών πέρυσι τον Σεπτέμβριο, εξελίχθηκε σε οικονομική με την άνοδο του πληθωρισμού που μόνο προσωρινός δεν ήταν και κατέληξε σε επικίνδυνη πολεμική σύρραξη με την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία.
Όλες οι πτυχές του δράματος εξακολουθούν να βρίσκονται «επί σκηνής» αφού όσο διαρκεί η εισβολή και οι πολεμικές επιχειρήσεις, πέρα από το βαθύ ανθρώπινο πρόβλημα με νεκρούς, τραυματίες και πρόσφυγες, διαλύονται και ισορροπίες δεκαετιών.
Ο πόλεμος αυτός αποδεικνύει ξεκάθαρα ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να συνεχίσει όπως πριν.
Χρειάζεται ουσιαστικό μετασχηματισμό.
Μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης με ενιαίο Προϋπολογισμό, κοινό στρατηγικό οικονομικό και ενεργειακό σχεδιασμό και κυρίως, ισχυρό ευρωπαϊκό Στρατό μπορούν να δώσουν το «παρόν» στις σύγχρονες συνθήκες.
Στην αυλή της ΕΕ υπάρχουν πολεμικές εστίες και απολυταρχικά καθεστώτα, όπως της Ρωσίας, αλλά και του Ερντογάν.
Πρέπει η ΕΕ να μετεξελιχθεί σε Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης με πολιτική, οικονομική αλλά και στρατιωτική διάσταση για να αποκτήσει πραγματική δύναμη αλλά και για να θωρακίσει τα μέλη της όπως την Ελλάδα που φυλάνε τα σύνορα τις Ευρώπης με χίλιους δύο κινδύνους.
Η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα ξαναφέρει στο προσκήνιο αυτές τις συζητήσεις για αλλαγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού, την αύξηση της ευρωπαϊκής συνοχής. Συζητήσεις που υπάρχουν χρόνια σε δεύτερο πλάνο, τώρα θα αποκτήσουν άμεση προτεραιότητα.
Ο ανασχεδιασμός όλης της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ αναγκαίος.
Η εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία και το απευκταίο ενδεχόμενο επέκτασης σε Μολδαβία-Γεωργία, θα επηρεάσει δραματικά τις οικονομίες διεθνώς, φυσικά και την ελληνική.
Πώς διαφαίνεται όμως το άμεσο μέλλον;
Η αναδρομή
Αν κάνουμε μια αναδρομή στη σύγχρονη οικονομική ιστορία, μετά τις μεγάλες πτώσεις τιμών όλων των αξιών και άνοδο του χρυσού που ακολουθούν τις βαθιές οικονομικές αναταράξεις, ακολουθούν ανοδικές τάσεις.
Για τη δυστυχισμένη Ουκρανία ήδη γίνονται σχεδιασμοί του κόστους ανοικοδόμησης υποδομών μετά τη λήξη του πολέμου, αλλά και των πηγών χρηματοδότησης αυτών των υποδομών.
Πρώτες ύλες, δομικά υλικά, σιτηρά, ναύλα πλοίων εξαιτίας της αύξησης της τιμής του πετρελαίου, όλα αυτά είναι στο τραπέζι του σχεδιασμού των μεγάλων χρηματοδοτών που είναι οι τράπεζες.
Το ερώτημα είναι: η εισβολή στην Ουκρανία θα είναι μεμονωμένο γεγονός που θα λήξει με «ιστορικό συμβιβασμό» ή θα επεκταθεί και στα άλλα μέτωπα που αναφέραμε;
Η κατάσταση σήμερα είναι ρευστή και επικίνδυνη, θίγει την Ευρώπη οικονομικά και γεωγραφικά αλλά το κυριότερο, βάζει σε αμφισβήτηση τα θεμέλια της την Ευρωπαϊκής Ένωσης που τη θεωρούσαμε ως χθες εμβληματικά ισχυρή ενώ αποδεικνύεται βραδύκαυστη, διχασμένη, αναποφάσιστη και εν τέλει ανίκανη να αντιμετωπίσει τη «μείζονα κρίση».
Ο τρόπος που δρουν οι Γερμανοί αλλά και τα ανύπαρκτα αντανακλαστικά της Κομισιόν, το αποδεικνύουν.
Σε αυτό το περιβάλλον η Ελλάδα θίγεται τα μέγιστα από τον πόλεμο στην Ουκρανία: η ιλιγγιώδης αύξηση των τιμών ενέργειας είναι δραματική για την οικονομία μας.
Όλες οι προβλέψεις που είχαν εκπονήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τον πληθωρισμό και την αύξηση του ΑΕΠ ανατρέπονται, αφού εδράζονταν στην υπόθεση ότι οι τιμές της ενέργειας θα υποχωρήσουν μετά το πρώτο τρίμηνο.
Τώρα μάλλον θα ανέβουν ακόμη περισσότερο και θα διατηρηθούν σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα για πολλούς μήνες ακόμη, ίσως και για χρόνια. Η Ευρώπη δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα καύσιμα που αγόραζε από τη Ρωσία με καύσιμα από ΗΠΑ ή από τις Αραβικές χώρες σε χαμηλό κόστος.
Το κόστος θα είναι τεράστιο και οι (απαραίτητες, αναγκαίες και δίκαιες) ευρωπαϊκές οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας πλήττουν και τις ευρωπαϊκές οικονομίες, φυσικά και την ελληνική.
Η ελληνική οικονομία επίσης, έχει σημαντικές συναλλαγές με τη Ρωσία.
Πολύ μεγάλο μέρος των τουριστών κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα είναι Ρώσοι, οι εξαγωγές μας στη Ρωσία είναι σχετικά υψηλές, οι συναλλαγές ελληνικών επιχειρήσεων με τη Ρωσία μεγάλες.
Όλα αυτά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν διότι αφήνουν δυσαναπλήρωτο κενό.
Επίσης, η εκτίναξη του κόστους ενέργειας χτυπάει αλύπητα τα νοικοκυριά μέσω του πετρελαίου θέρμανσης, του φυσικού αερίου, της βενζίνης και του πετρελαίου κίνησης.
Είναι ο καθοριστικός παράγοντας για την αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος και η γενεσιουργός αιτία για τις αυξήσεις των τιμών όλων των προϊόντων.
Τρόφιμα, ένδυση, υπηρεσίες ακριβαίνουν εξαιτίας της αύξησης του κόστους της ενέργειας και όλοι οι υπολογισμοί πρέπει να αναθεωρηθούν διότι στηρίζονται σε λάθος υποθέσεις.
Συνεπώς, οι ανάγκες στη χώρα μας είναι επιτακτικές
Η κυβέρνηση δίνει σημαντικές επιδοτήσεις και θα ακολουθήσει σίγουρα πιο χαλαρή οικονομική πολιτική που αναγκαστικά από την άλλη μεριά θα δημιουργήσει δημοσιονομική πίεση. Τι θα γίνει όμως με τις υποχρεώσεις για το έλλειμμα και το χρέος;
Τα νέα δεδομένα ανατρέπουν το αισιόδοξο οικονομικό σκηνικό που επικρατούσε μέχρι σήμερα.
Το θετικό είναι πως η αναθεώρηση (και) των ευρωπαϊκών προϋπολογισμών θα αναγκάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να υποχωρήσει σε πιο ευέλικτες οικονομικές πολιτικές.
Τέλος στο δόγμα Σόιμπλε
Το παλαιό δόγμα Σόιμπλε της σκληρής λιτότητας εγκαταλείφθηκε προσωρινά με την πανδημία.
Τώρα με την εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία ίσως εγκαταλειφθεί για πολλά χρόνια για να υπάρξει στήριξη των εισοδημάτων, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Αρκεί να αναφέρουμε πως ο πληθωρισμός θα εκτιναχθεί και η αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών θα μειωθεί σημαντικά.
Ήδη πολλά ελληνικά νοικοκυριά βρίσκονται στη φάση της «οριακά αξιοπρεπούς διαβίωσης» και θα περάσουν στο φάσμα της φτώχειας.
Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε αυξήσεις μισθών για να καλύψει μικρό έστω μέρος των απωλειών αγοραστικής δύναμης.
Θα αναγκαστεί επίσης να συνεχίσει τις ενισχύσεις προς όλους για να καλύπτουν μέρος των απωλειών από το τεράστιο κόστος της ενέργειας.
Όλα αυτά θα επηρεάσουν αρνητικά και το έλλειμμα και το χρέος.
Ο ρυθμός ανάπτυξης μπορεί να μη μειωθεί σε ονομαστικό επίπεδο διότι σε αυτόν περιλαμβάνεται το ποσοστό του πληθωρισμού, όμως σε πραγματικό ποσοστό θα είναι δύσκολο να αποφύγουμε τον περιορισμό της.
Η Ελλάδα ελπίζει να κερδίσει μια επενδυτική βαθμίδα για να προσελκύσει ξένες επενδύσεις από την επόμενη χρονιά, αλλά η αύξηση του ελλείμματος και του χρέους μειώνουν τις ελπίδες και αυτό επηρεάζει τις οικονομικές προοπτικές μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον.
Το πεδίο όμως των εξελίξεων που θα επηρεάσει την Ελλάδα, βρίσκεται στο τρίγωνο Παρίσι-Βερολίνο-Βρυξέλλες.
Από εκεί εξαρτάται η δημιουργία μιας νέας ισχυρής Ένωσης, που θα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης.
Διαβάστε επίσης:
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
- Τσουκαλάς: Με εκκωφαντικό τρόπο επιβεβαιώνεται «ότι οι ισχυρισμοί του κ. Μαρινάκη είναι μια συνειδητή προπαγάνδα»
- Ρωμανός: Η ακοστολόγητη εξαγγελία του ΠΑΣΟΚ περί 2% μείωσης ΦΠΑ, έγινε τμηματική μείωση «βάσει μελέτης»
- Αυστρία: Το ακροδεξιό FPÖ κερδίζει τις εκλογές στη Στυρία
- Ιράν: “Το Ιράν ετοιμάζεται να απαντήσει στο Ισραήλ”
