Η καυτή πατάτα του μεταναστευτικού προβλήματος βρέθηκε στα χέρια του Νότη Μηταράκη, και μάλιστα στην οξεία φάση του.

Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου έπρεπε να το διαχειριστεί βρίσκοντας ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων, στον ανθρωπισμό και στις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών.

Απέναντι στο δύσκολο αυτό «στοίχημα» ο Νότης Μηταράκης στάθηκε με επιτυχία. Κι έτσι, το 2021 καταγράφεται ως η χρονιά που άλλαξε ριζικά το status του μεταναστευτικού στην Ελλάδα.

Από ανεξέλεγκτη κρίση έγινε μία διαχειρίσιμη κατάσταση, που ευνοεί την άμεση απεμπλοκή των νησιών, αλλά και της ενδοχώρας, σηματοδοτώντας την επιστροφή στην κανονικότητα.

Ως απόρροια της αποτελεσματικής και σύμφωνης με το διεθνές δίκαιο φύλαξης των συνόρων, οι μεταναστευτικές ροές διατηρούνται χαμηλές, σχεδόν μηδενικές. Μειωμένες πέρσι κατά 79% σε σύγκριση με το 2020 και 90% πιο κάτω, σε σχέση με το 2019.

Οι διαμένοντες και αιτούντες άσυλο είναι λιγότεροι από 38.000 σε όλη τη χώρα, όταν τον Νοέμβριο του 2020 ήταν περίπου 72.000 και το 2019 περισσότεροι από 92.000.

Οι δομές από 121 σε όλη τη χώρα το 2020, είναι πλέον 36 και αναμένεται οτι θα μειωθούν περισσότερο.

Παράλληλα, ολοκληρώνεται το Εθνικό Σύστημα Υποδοχής. «Σκληρές» εικόνες από τη Μόρια ή το Βαθύ, αποτελούν παρελθόν. Οι νέες κλειστές και ελεγχόμενες δομές στη Σάμο, τη Λέρο και την Κω λειτουργούν ήδη με αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.

Μέσα στο 2022 θα ολοκληρωθούν και αυτές σε Χίο και Λέσβο και θα αναβαθμιστεί το Φυλάκιο Έβρου.

Επίσης, μέσα στο 2021 έληξε με νόμο η πρακτική της προστατευτικής φύλαξης. Επί μία 20ετία, άστεγα και ασυνόδευτα ανήλικα διαβιούσαν σε επισφαλείς συνθήκες στέγασης και κατέληγαν στα κελιά αστυνομικών τμημάτων, καθώς δεν υπήρχαν κατάλληλες δομές.

Πλέον το σύνολο των ασυνόδευτων ανηλίκων φιλοξενείται σε δομές.

Μέσα στο 2021 «έτρεξε» και το σημαντικό έργο της ψηφιοποίησης των διαδικασιών ασύλου και υποδοχής. Αναβαθμίστηκαν οι τηλεπικοινωνιακές υποδομές στις δομές, τοποθετήθηκε σύγχρονο, ολοκληρωμένο σύστημα εισόδου – εξόδου και όπως ψηφιακό σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικής και φυσικής ασφάλειας περιμετρικά και εντός των δομών.

Σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τη Microsoft, συστηματοποιήθηκε ο τρόπος καταχώρησης των αιτήσεων μετανάστευσης και ασύλου και ο συντονισμός των ΚΥΤ και των δομών σε όλη τη χώρα.

Επίσης, ψηφιοποιήθηκε ο τρόπος ανανέωσης νέων αδειών διαμονής, ενώ σε ειδική συνεργασία με την Microsoft ψηφιοποιήθηκε και το μεγαλύτερο κομμάτι της λειτουργίας του υπουργείου.

Το μήνυμα του Νότη Μηταράκη είναι σαφές: «Υλοποιούμε μία αυστηρή, αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική, ώστε να μην βρεθούμε ποτέ ξανά απροετοίμαστοι. Αυτό το γνωρίζουν πλέον καλά και τα κυκλώματα λαθροδιακινητών που μας παρακολουθούν και διαπιστώνουν το εύρος των δυνατοτήτων μας. Οφείλουμε σε εμάς και στα παιδιά μας να μην ξαναζήσουμε αυτά που ζήσαμε στα νησιά και σε όλη τη χώρα, την περίοδο 2015-2019».